De vakgroep Geneeskunde voor Verstandelijk Gehandicapten van het Erasmus MC gaat onderzoeken hoe het gebruik van antipsychotica bij mensen met een verstandelijke beperking kan worden afgebouwd. Hiervoor krijgt de vakgroep een subsidie van ruim een half miljoen euro van ZonMw.
De studie staat onder leiding van Dederieke Festen van de afdeling Huisartsgeneeskunde. Het onderzoek wordt verricht in samenwerking met het GOUD-consortium, dat bestaat uit de leerstoel Geneeskunde voor Verstandelijk Gehandicapten en drie zorgorganisaties voor mensen met een verstandelijke beperking: Abrona, Amarant groep en Stichting Ipse de Bruggen.
In het onderzoek worden twee groepen chronische gebruikers van antipsychotica met elkaar vergeleken, gedurende veertig weken. Bij een groep wordt de antipsychotica geleidelijk afgebouwd, bij de controlegroep niet. De deelnemers weten niet in welke groep zij zitten, evenmin als de begeleiders, behandelaars en onderzoekers. Bij beide groepen wordt de uitval bekeken en bij alle deelnemers wordt bijgehouden welke gedragsproblemen, slaapproblemen en psychiatrische problemen voorkomen, evenals het optreden van bijwerkingen en afbouwverschijnselen.
Gedragsproblemen
“Antipsychotica worden vaak langdurig off-label, dus buiten de geregistreerde indicaties, voorgeschreven aan mensen met een verstandelijke beperking”, zegt onderzoeker Festen. Dit gebeurt bijvoorbeeld vanwege gedragsproblemen, zoals agressie of zelfverminking, terwijl er geen bewijs is dat dit effectief is.
“Wel is aangetoond dat er belangrijke bijwerkingen zijn, zoals verhoogd risico voor hart- en vaatziekten en bewegingsstoornissen. De bijwerkingen zijn vaak omkeerbaar na het afbouwen van het antipsychoticum. Maar dit lukt vaak niet. Ons onderzoek richt zich op de vraag waarom afbouwen zo moeilijk is voor veel mensen.”