‘Omzetgroei ziekenhuizen vlakt af’, zo kopte Skipr afgelopen week. Dat is natuurlijk heel erg, althans voor een ondernemende ziekenhuisbestuurder. Maar als die écht ondernemend is, vindt ie daar wel wat op: bijvoorbeeld een nieuwe markt creëren.
Markt creëren
Dat gebeurt al vele jaren. Meer dan twintig jaar geleden, was ik eens op bezoek bij een ziekenhuisdirecteur. In het begin van het gesprek vroeg de collega, die mij vergezelde: “Hebt u er bezwaar tegen als ik een sigaret opsteek?” Onze gesprekspartner antwoordde prompt: “Nee hoor, ga gerust je gang….. daar leven wij van!”.
Vraaggerichtheid
De tijden zijn niet veel veranderd. Ziekenhuizen lijken nog steeds heimelijk aan hun omzetgroei te werken, zo viel mij vorige week op. Toen ik ’s ochtends om tien uur een ziekenhuis binnenwandelde – na een onthaal aan weerszijden van de hoofdingang door een erehaag van zware shag rokende patiënten – viel het mij direct op. In het atrium, met allemaal leuke winkeltjes en eethoekjes, hing de geur van frietvet: de kroketten lagen al klaar! Goudbruine saucijzenbroodjes in de vitrine, roombroodjes, schepijs, gevulde koeken; kortom, het ziekenhuis had de lessen van vraaggerichtheid goed begrepen! Bovendien creëerde het op deze manier in het atrium een nieuwe markt voor onder meer de afdelingen cardiologie en interne geneeskunde.’ Marktwerking vraagt marktbewerking’, zo moet men bedacht hebben.
Preventie
Dit is natuurlijk stuitend. We geven ruim 60 miljard euro uit aan gezondheidzorg. Maar liefst 60% van deze kosten is te vermijden, omdat ze gedragsgerelateerd zijn. Deze kosten zijn dus te vermijden als mensen een gezonde leefstijl aannemen! Binnen de zorg wordt daar hard aan gewerkt. Via individuele zorgplannen proberen beroepsbeoefenaren een gezonde leefstijl te bevorderen en patiënten via principes van zelfmanagement te begeleiden. We werken steeds meer met zorgstandaarden voor onder andere vasculair risicomanagement en diabetes. Er zijn tal van preventieprogramma’s en we spreken met het bedrijfsleven over gezonde voeding. Als deze inspanningen het gewenste resultaat opleveren, dan neemt de gezondheid van de bevolking toe en de (groei van de) vraag af.
Inkoopbeleid
Maar hoe krijgen we dit als samenleving voor elkaar? Hogere premies voor mensen met een ongezonde leefstijl, is één van de opties, die al lang en breed bediscussieerd is. Breed draagvlak is daar niet voor. Wat wel goed mogelijk is, is instellingen voor gezondheidszorg verantwoorde voeding te laten aanbieden. ‘Geen snack te gek’ mag niet het motto van een ziekenhuis zijn! Dit streven mag wat mij betreft een vertaling krijgen in het inkoopbeleid van zorgverzekeraars. Dat is in ieder geval makkelijk te controleren: vóór de dames en heren verzekeraars bij de Raad van Bestuur langs gaan, moeten ze even een kopje koffie nemen in het atrium. En dan goed kijken wat ze van al het tentoongestelde lekkers niet zullen nemen. Leefstijlverandering is ook voor verzekeraars niet altijd makkelijk!