Ik kan me voorstellen dat ziekenhuizen die willen samenwerken of fuseren vragen hebben over specifieke aspecten van hun samenwerking en hoever deze mag gaan. Daar kan ik een helder antwoord op geven. Bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM) staat het belang van de consument centraal.
Consumenten van ziekenhuiszorg zijn zowel patiënten als premiebetalende verzekerden. De consument centraal stellen, betekent in de praktijk dat ACM veel waarde toekent aan de inbreng van vertegenwoordigers van patiënten en zorgverzekeraars bij de beoordeling van samenwerkingen en fusies.
Afwegen
Bij een samenwerking of fusie valt een keuze weg voor patiënten en zorgverzekeraars; de concurrentie wordt beperkt. Als toezichthouder hebben we een rol in die gevallen waar die beperking van concurrentie daadwerkelijk schade oplevert in de vorm van prijsverhoging of kwaliteitsvermindering.
Minder concurrentie in de (ziekenhuis)zorg is echter zeker niet per definitie slecht voor de patiënt. Tegenover de concurrentiebeperking kunnen duidelijke voordelen staan. De zorgkosten nemen af waardoor prijzen dalen of de kwaliteit neemt toe doordat volume, innovatie of kennis wordt gebundeld. Als vertegenwoordiging van patiënten en zorgverzekeraars daardoor unaniem achter een samenwerking of fusie staan, zal ACM hier niet snel van afwijken. ACM ziet echter steeds vaker dat de visies en argumenten ten aanzien van de samenwerking of fusie bij de verschillende (markt)partijen verdeeld liggen. Waar dat speelt, weegt ACM uiteindelijk die argumenten af en komt tot een besluit.
Geen doel maar middel
Voor ziekenhuizen die willen samenwerken of fuseren is het dus zeer van belang dat zij patiëntvertegenwoordiging en zorgverzekeraars die de effecten van de samenwerking of fusie gaan ondervinden in een vroeg stadium betrekken bij het maken van hun plannen. De samenwerking of fusie an sich kan niet het doel zijn; het is een middel om als zorgaanbieder een beter netto resultaat neer te zetten dat zonder de samenwerking of fusie niet mogelijk zou zijn. Als dat laatste het geval is, staat ACM deze goede samenwerking niet in de weg.
Gerucht
ACM grijpt niet in bij samenwerkingen waar helder kan worden gemaakt dat deze duidelijke voordelen opleveren afgezet tegen de nadelen die gepaard gaan met de beperking van concurrentie. Ook bestrijden we een hardnekkig gerucht dat wij samenwerkingen strenger toetsen dan fusies. Dat is nu niet het geval en was in het verleden ook niet zo. ACM kijkt in beide gevallen of de samenwerking of fusie nadelig uitpakt, de vorm daarbij is niet leidend.
Op de website van ACM staan diverse documenten die u kunnen helpen. Er is een Informatiekaart die ACM in samenwerking met de Argumentenfabriek heeft gemaakt genaamd ‘Autoriteit Consument & Markt en ziekenhuiszorg’ en een leidraad genaamd ‘Beoordeling fusies en samenwerkingen in de ziekenhuiszorg’ die ACM in september 2013 heeft gepubliceerd .
Meedenken
Heeft u toch nog vragen over wat wel of niet is toegestaan, neem dan gerust contact met ons op om uw specifieke casus aan ons voor te leggen. Daarnaast nodig ik u van harte uit deel te nemen aan de consultatie van het thema ‘Consument in de zorg’ dat op de ACM-agenda 2014-2015 staat. Dat kan online via denkmee.acm.nl. We zijn zeer geïnteresseerd in uw visie: Op welke problemen in de zorg zou ACM zich moeten richten? Waar is meer transparantie en helderheid over toezicht van ACM zeer gewenst ? Elke mening telt.
Tineke Serlie, manager Directie Mededinging ACM