Euro packs in the capsule, pill. Healthcare costs or financial aid concept. 3d Real-online-workflow (2016) Publikationsname / Publikationsnummer / E-Tag TT.MM.JJJJ (optional)
Openbare apotheken leverden in 2017 voor 4,4 miljard euro aan geneesmiddelen en farmaceutische zorg die behoren tot het basispakket, zo becijfert de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK). Dit is een stijging van 1,3 procent, oftewel 65 miljoen euro ten opzichte van het jaar ervoor. Een meevaller voor de overheid, die rekende op een toename van 4,6 procent.
De meevaller is vooral ontstaan door een lager prijspeil van geneesmiddelen ten gevolge van een koersdaling van het Britse pond als gevolg van de Brexit. Die koersdaling was in 2017 goed voor ruim 100 miljoen euro aan lagere uitgaven aan farmaceutische zorg in Nederland. Een daling van de koers van het Britse pond leidt tot lagere medicijnprijzen, omdat de Nederlandse overheid via de Wet geneesmiddelprijzen (WGP) voor veel geneesmiddelen een maximumprijs heeft vastgesteld die overeenkomt met het gemiddelde van de prijs van een geneesmiddel in België, Duitsland, Frankrijk en Engeland.
Dat de uitgaven ondanks de prijsdalingen toch zijn gestegen, komt mede door een toename van het geneesmiddelengebruik. Uitgedrukt in standaarddagdoseringen nam het geneesmiddelengebruik net als de uitgaven met 1,3 procent toe. Dit is minder dan in de jaren 2014, 2015 en 2016, toen het geneesmiddelengebruik nog met respectievelijk 2,9, 2,6 en 2,0 procent toenam. De toename van het geneesmiddelengebruik vlakt daarmee duidelijk af en ligt nu zelfs onder het niveau dat op grond van de bevolkingstoename en de vergrijzing mag worden verwacht, aldus SFK.
Prijsafspraken
Er zijn twee geneesmiddelgroepen waaraan apothekers in 2017 fors meer declareerden dan het jaar ervoor. Het gaat om de antistollingsmiddelen (42 miljoen euro) en de cholesterolverlagers (35 miljoen euro). Bij de twee groepen komen de gestegen kosten voort uit het toenemende gebruik van nieuwe geneesmiddelen. Hoe hoog de werkelijke kosten aan de nieuwe geneesmiddelen uiteindelijk uitpakken, is vanwege geheime prijsafspraken tussen het ministerie van VWS en de leveranciers niet bekend.
Voor het derde jaar op rij voert het astmamiddel tiotropium (Spiriva) de lijst aan van geneesmiddelen in het basispakket met de hoogste uitgaven. Wel daalden de uitgaven aan dit middel in 2017 met 9 procent ten opzichte van 2016. Deze daling is voor ongeveer twee derde toe te schrijven aan minder verstrekkingen en voor de rest aan lagere prijzen. Laxeermiddel macrogol is het geneesmiddel binnen het basispakket met de meeste gebruikers. Openbare apotheken verstrekten dit laxeermiddel in 2017 aan 1,2 miljoen mensen. Dat zijn er 60 duizend meer dan in het jaar daarvoor.
Generiek geneesmiddel
Bijna 76 procent van de receptgeneesmiddelen die openbare apotheken verstrekken is een generiek geneesmiddel. De bijbehorende kosten maken slechts net iets meer dan 18 procent van het totaal uit. Met deze kostenverhouding behoort Nederland volgens SFK tot de Europese top. Een behandeling met een generiek middel kost gemiddeld 2,66 euro per maand. Deze lage prijzen lijken ook een keerzijde te hebben, ziet SFK. ‘Apothekers grijpen dagelijks mis bij het verstrekken van generieke geneesmiddelen. Zo waren er eind 2017 leveringsproblemen bij bijna 150 geneesmiddelen die in het preferentiebeleid van een of meerdere zorgverzekeraars zijn opgenomen. Medio 2018 is dit aantal verdubbeld.”
Per januari van dit jaar zijn in Nederland 1.989 openbare apotheken gevestigd. Tegenover het aantal van 37 nieuwgevestigde apotheken staan 42 apotheken die in 2017 voorgoed hun deuren sloten. Het aantal apotheken in formule- of ketenverband nam toe van 1.003 naar 1.148. Dit ging vooral ten koste van het aandeel zelfstandige apotheken zonder formule. Ook het aantal eigendomsapotheken daalde, maar dit waren vooral de naweeën van de overname van Mediq door Brocacef, waarbij de Autoriteit Consument & Markt (ACM) als eis stelde dat Brocacef afstand zou doen van 89 apotheken.
