Patiënten die moeten overstappen op een ander merk medicijn, als gevolg van het inkoopbeleid van zorgverzekeraars, kampen vaak met onnodige gezondheidsklachten. Dat concluderen veertien patiëntenorganisaties in een gezamenlijk onderzoek onder bijna 2.000 patiënten.
Zo werd 34 procent zieker na omzetting naar een ander merk van hun vertrouwde medicijn. Bijna een kwart geeft aan een extra medisch onderzoek te hebben laten doen als gevolg van de bijwerkingen.
Ongeveer een miljoen mensen met een chronische aandoening worden jaarlijks, zonder medische reden, op een ander merk medicijn omgezet. Volgens de onderzoekers moet zo’n 60 procent van hen een of meer keer per jaar wisselen. Bij bijna 40 procent is dit zelfs drie keer of vaker.
Inkoopbeleid
Het wisselen van verschillende merken medicatie komt volgens de patiëntenorganisaties door het inkoopbeleid, dat al jaren wordt gevoerd door zorgverzekeraars en apothekers. Door het zogeheten ‘preferentiebeleid’ vergoeden zorgverzekeraars niet meer het duurdere merkmedicijn, maar vaak een merkloze variant van hetzelfde medicijn. Dat is een medicijn met dezelfde werkzame stof, alleen is dat middel meestal goedkoper.
“Al jaren ondervinden patiënten ellende van het wisselen van medicijnen door voorkeursbeleid en inkoopbeleid van zorgverzekeraars en apothekers. Daarnaast zien we dat patiënten soms onzeker worden en hun medicijnen verkeerd gaan gebruiken”, zegt Michael Rutgers, directeur bij het Longfonds.
Oproep
De patiëntenorganisaties doen een “dringende oproep” aan het ministerie van Volksgezondheid, zorgverzekeraars en apothekers om een einde te maken aan deze praktijken. Minister Bruno Bruins (Medische Zorg) stelt evenwel in een reactie dat het preferentiebeleid lang niet de enige reden is waarom mensen soms van geneesmiddel wisselen. Dat kan ook met bijvoorbeeld leveringsproblemen of een overstap naar een andere verzekeraar te maken hebben.
Wisselen hoeft volgens Bruins ook helemaal geen probleem te zijn. “Generieke medicijnen zijn net zo goed en veilig als merkmedicijnen”, aldus de bewindsman. Het gebruik van generieke alternatieven levert bovendien miljardenbesparingen op. Bruins nodigt de organisaties wel uit om over de kwestie te komen praten.
Tekort
Er liggen meerdere oorzaken ten grondslag aan geneesmiddelwisselingen, stelt ook Zorgverzekeraars Nederland (ZN) in een reactie op het rapport. “De belangrijkste is het toenemende geneesmiddelentekort, bijvoorbeeld door leveringsproblemen van fabrikanten of door lage voorraden bij groothandels.” Maar ook apotheken kunnen er zelf om bedrijfseconomische redenen voor kiezen om van geneesmiddel te wisselen, stelt ZN, waardoor je als patiënt op een andere variant dient over te stappen.
Het preferentiebeleid is volgens ZN nodig om te zorgen voor toegankelijke en betaalbare zorg. De afgelopen jaren hebben zorgverzekeraars hun preferentiebeleid geoptimaliseerd door bijvoorbeeld voor een lange periode van 2 tot 4 jaar hetzelfde geneesmiddel aan te wijzen, aldus ZN. Patiënten gebruiken dan voor een langere periode steeds hetzelfde medicijn en hetzelfde doosje en worden zo niet geconfronteerd met onnodige wisselingen. (ANP / Skipr)
