Voor dit onderzoek zijn ruim 1000 zorgmedewerkers ondervraagd, waarvan 895 uitvoerende medewerkers en 133 leidinggevenden, managers en directieleden.
Geen invloed
Een derde van de zorgmedewerkers geeft in de peiling aan in de afgelopen twee jaar geen enkele invloed te hebben gehad op belangrijke onderwerpen en beslissingen binnen hun zorgorganisatie. Slechts een derde van de zorgmedewerkers heeft invloed op thema’s die belangrijk zijn voor het leveren van goede zorg.
Ook bij beslissingen over technologische innovaties staan zorgprofessionals buitenspel: 6 op de 10 zorgmedewerkers voelt zich niet of nauwelijks betrokken bij dit soort grote beslissingen. Maar liefst een derde voelt zich helemaal niet betrokken bij dit soort grote beslissingen, terwijl nog eens een kwart nauwelijks betrokken is. “Terwijl deze innovaties hun dagelijks werk direct beïnvloeden”, merkt IZZ op.
Hiërarchische cultuur
De belangrijkste belemmering voor meer zeggenschap is volgens zorgmedewerkers de hiërarchische cultuur, waarbij beslissingen van bovenaf worden genomen (40 procent). Gebrek aan tijd (27 procent) en werkdruk (24 procent) vormen eveneens belangrijke obstakels.
Opvallend is dat ook leidinggevenden en managers deze belemmeringen herkennen. Zij zien werkdruk (48 procent) en hiërarchische cultuur (34 procent) ook als grote hindernissen voor hun medewerkers om meer zeggenschap uit te oefenen.
Noodzaak
“Dit onderzoek toont aan dat zorgprofessionals nog lang niet de zeggenschap hebben die zij verdienen”, zegt Jan-Luuk de Groot, directeur van Stichting IZZ. “Hun expertise en ervaring zijn onmisbaar voor goede zorgverlening, maar hun stem wordt nog te weinig gehoord bij belangrijke beslissingen. Terwijl gehoord en gezien worden heel erg belangrijk zijn als we kijken naar werkplezier.”
De Groot benadrukt dat het doorbreken van hiërarchische structuren en het creëren van een echte participatiecultuur geen luxe, maar noodzaak is. “Het is hoopgevend dat op dagelijkse onderwerpen wel invloed gevoeld wordt door 60 procent van de zorgmedewerkers. Inspraak op onderwerpen als scholing, technologie of kwaliteit van zorg is echter zeldzaam. Zorgorganisaties moeten werk maken van structurele verandering, door bijvoorbeeld te investeren in de ontwikkeling van teamoverleg in hun organisatie, anders verliezen we waardevolle professionals die zich niet gewaardeerd voelen.”
Prima actie van verzekeraar IZZ. Tja, veel zorgorganisaties blijven denken in een model van „machinebureaucratie“ ( Mintzberg) ofwel ambtelijke / bureaucratische organisatie waarbij de radertjes gelijk zijn en de top weet waartoe en waarheen. Daarbij komt dat in veel algemene ziekenhuizen de artsen vanuit een maatschap hun werk doen en daardoor geen eigen rol in de organisatie hebben. Het primair proces ( zorgverlenen ) behoeft een professionele organisatievorm, waarbij „zeggenschap“ ( het te zeggen hebben over het eigen werk ) norm is. Tegenwoordig begint zelfs de militaire organisatie in moderne landen op een professionele organisatie te lijken. De sector Zorg loopt in deze dus flink achter. Misschien moeten we een landelijke lijst gaan bijhouden van zorginstellingen die in deze flink achter lopen ( idee voor Venvn?).
De werkelijke olifant in de kamer is zeggenschap op het niveau van de raden van toezicht in de zorgsector: daar kun je de zorgprofessional uit de V&V sector op de vingers van 1 hand tellen………………..De recent aangenomen motie Julian Bushoff brengt daar op korte termijn geen verandering in aan, want ook clienten laten zich piepelen door het old boy’s & girl’s netwerk…….