Foto: marchmeena29 / Getty Images / iStock
Dat schrijft de bewinsdvrouw in een brief aan de Tweede Kamer. Begin 2026 worden de uitkomsten van onderzoeken en mogelijke keuzes voor de nieuwe zorgregeling bekend.
Bezuinigingen
De overheid wil vanaf 2027 40 miljoen euro bezuinigen op de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden (SOV), de regeling die zorgkosten vergoedt voor mensen zonder zorgverzekering. Deze regeling stopt helemaal in maart 2027. Tegelijkertijd is het aantal mensen zonder zorgverzekering in Nederland toegenomen en zijn de kosten van de SOV flink gestegen. Onverzekerde mensen hebben over het algemeen minder goed toegang tot de zorg, wat kan leiden tot een zwaardere zorgvraag. Een onwenselijke situatie, aldus de minister.
Verminderen aantal onverzekerden
Om het aantal mensen zonder zorgverzekering te verminderen is volgens Jansen de inzet nodig van verschillende ministeries, zoals de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SWZ) en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Ook het plan van aanpak dakloze EU-migranten en lopende pilots daarbinnen vormen een belangrijk programma dat bijdraagt aan het oplossen van de problematiek. Onder andere door het opnieuw vinden van werk of een warme terugkeer naar het land van herkomst. Voor deze opvang is er 13 miljoen euro per jaar beschikbaar van 2026 tot 2028, betaald door de ministeries van Volksgezondheid (VWS) en Sociale Zaken. In het najaar van dit jaar worden in expertbijeenkomsten aanvullende maatregelen verkend.
Wetsvoorstel zorgkosten onverzekerden
Op advies van het CAK werkt de overheid aan een wetsvoorstel waarbij de zorg aan mensen zonder verzekering, inclusief onverzekerbare vreemdelingen, moet verbeteren. Twee bestaande regelingen, de SOV en de ‘regeling onverzekerbare vreemdelingen’ (OVV) uit de Zorgverzekeringswet, worden daarbij samengevoegd. Aandachtspunten hierbij zijn onder andere de hoogte van de vergoeding, de dekking van zorgkosten en de aanpak van fraude. Ook is er aandacht voor het extra werk van sommige zorgaanbieders om onverzekerde patiënten te helpen, zoals sociale overleggen van straatdokters met de gemeente of maatschappelijke organisaties.
Onderzoek Erasmus MC
Het Erasmus MC is inmiddels gestart met een onderzoek naar hoe de zorg aan mensen zonder zorgverzekering en onverzekerbare vreemdelingen doelmatiger en binnen één wet kan worden gefinancierd. Daarbij wordt gekeken hoe andere Noordwest-Europese landen de zorg voor deze groep hebben georganiseerd. De resultaten van het onderzoek worden in het najaar van 2025 verwacht.
Tegengaan fraude
Om fraude tegen te gaan worden er vanaf dit najaar voor nieuwe zorgaanbieders aanvullende eisen gesteld. Ook de digitalisering van de declaraties in 2025 en 2026 moet bijdragen aan het weren van zorgverleners met verkeerde bedoelingen, omdat hiervoor een aansluiting op het declaratiesysteem van VECOZO nodig is. Verder wordt er gekeken naar hoe gegevens aan toezichthoudende instanties of partijen die fraude opsporen gedeeld mogen worden, hoe het toezicht op zorgorganisaties wordt ingericht en wat de gevolgen zijn wanneer organisaties informatie niet goed aanleveren.
Uitschrijven briefadres voorkomen
Jansen diende zelf als Kamerlid, samen met Jacqueline Van den Hil (VVD), een motie in, waarin ze de regering vroegen om te kijken naar hoe voorkomen kan worden dat dakloze mensen hun zorgverzekering kwijtraken als ze worden uitgeschreven van hun briefadres. Omdat uitschrijving uit de Basisregistratie Personen (BRP) grote gevolgen heeft voor iemand, wordt daar uitgebreid onderzoek naar gedaan. Om de kwaliteit van deze onderzoeken te waarborgen, heeft BZK voor gemeenten een handreiking opgesteld. Een adresonderzoek kan alleen leiden tot uitschrijving als betrokkene na gedegen onderzoek onbereikbaar blijkt te zijn.
Ook kunnen mensen die van een (brief)adres zijn uitgeschreven zich altijd opnieuw bij de gemeente aanmelden, en wanneer zij niet over woonadres beschikken een briefadres aanvragen. Signalen over dat dak- en thuislozen problemen kunnen ondervinden met het verkrijgen van een briefadres, zijn bij BZK en gemeenten bekend en hebben in 2022 geleid tot een aanpassing van de Wet basisregistratie personen. BZK evalueert deze wetswijziging en het beleid rond briefadressen. De uitkomsten hiervan worden eind van de zomer verwacht.
Voorlichting
Ten slotte wordt er geïnvesteerd in betere voorlichting over de verzekeringsplicht en de financiële regelingen voor onverzekerden. Daarbij is er speciale aandacht voor de plicht van zorgaanbieders om zorgkosten te verhalen op patiënten en naar de zorgplicht die zij hebben. Om deze onderwerpen beter uit te leggen, werken organisaties als Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ) en expertisecentrum Pharos aan praktische hulpmiddelen, zoals een nieuwe website, trainingen, e-learning modules en webinars. Daarnaast maakt de Argumentenfabriek in opdracht van de Nederlandse Straatdokters Groep ‘wegwijzers’ over hoe zorgregelingen werken. Dit gebeurt met geld van het Ministerie van Volksgezondheid (VWS).
