Beeld: Shawn Hempel / stock.adobe.com
Dit staat in het Hoofdlijnenakkoord ‘Hoop, Lef en Trots’ dat deze vier partijen gisteren hebben gesloten. Daarin staan de belangrijkste beleidsvoornemens van de nieuwe coalitie voor de zorgsector.
Door vergrijzing van de bevolking, personeelstekorten en stijgende kosten is de toegang tot de zorg niet voor iedereen en niet overal in Nederland vanzelfsprekend, staat in het Hoofdlijnenakkoord. Daarom heeft het aanpakken van de personeelskrapte “grote prioriteit”.
De vier partijen gaan daarom het werken in de zorgsector aantrekkelijker maken door werknemers meer autonomie, loopbaankansen en betere arbeidsvoorwaarden te geven. Ook moeten de regeldruk en administratieve lasten omlaag.
Dit zijn de reacties van zorgorganisaties op het Hoofdlijnenakkoord.
Forse beperking zzp’ers
Zorgprofessionals in loondienst krijgen de eerste keuze bij roosterindeling en agressie in de zorg wordt aangepakt. De schijnzelfstandigheid wordt vrijwel onmogelijk gemaakt. De nieuwe coalitie wil de huidige plannen om het aantal zzp’ers fors te beperken doorzetten. Dat moet via de wet die sinds vorig jaar in voorbereiding is op het ministerie van Sociale Zaken. Het gaat daarbij om de wet Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR).
Passende zorg
De zorg moet worden doorgelicht op “bewezen niet-effectiviteit en noodzakelijkheid om zo onnodige zorgvraag en overbehandeling te voorkomen”. Ook is meer controle nodig op aanbieders die misbruik maken van het stelsel. Er wordt een plan gemaakt om de “beheersbaarheid van zorguitgaven en de kwaliteit van de zorg” te vergroten.
Spoedzorg uit marktwerking
Goede regionale afspraken tussen ziekenhuizen zijn noodzakelijk over bereikbaarheid van acute zorg in de buurt. “Insteek” is dat streekziekenhuizen behouden blijven. De spoedzorg moet uit de marktwerking: “Onderzoek is nodig naar alternatieve bekostigingsvormen.” De curatieve zorg mag niet groeien vanaf 2027. Dat levert in dat jaar 250 miljoen euro op, oplopend naar 590 miljoen in 2029.
Preventie moet meer centraal staan, inclusief sport en bewegen. Preventie verbetert de gezondheid, verkleint de gezondheidsverschillen en beheerst de zorgvraag. Er moet worden geïnvesteerd in “betere ouderenzorg voor bijvoorbeeld zorg-/verpleegplekken”. Hiervoor investeren de vier partijen via de Wlz met ingang van 2027 structureel 600 miljoen euro per jaar.
Doorzetten hervormingen jeugdzorg
De uitvoering van de hervormingsagenda jeugd zal doorgaan, conform het advies van de Rekenkamer en de Raad van State. De gesloten jeugdzorg worden afgebouwd. Verder moet het aantal uithuisplaatsingen omlaag en zullen de rechten van kinderen en ouders verbeteren. Om de bescherming van kinderen te vergroten, komt er een nieuw vaccinatiebeleid.
Om de samenwerking tussen alle zorg- en hulpverleners in de laatste levensfase te borgen, wordt bezien hoe in de verschillende zorgwetten het recht op palliatieve en terminale zorg kan worden geborgd. Er komt een onafhankelijke indicatiestelling voor ongecontracteerde aanbieders in de wijkverpleging.
Halvering eigen risico
De vier partijen willen het eigen risico in de zorgpolis ruim halveren van 385 euro nu naar 165 euro per 2027: “Dit beperkt zorgmijding en neemt drempels weg voor langdurig en chronisch zieken.” Bovendien wil de coalitie het eigen risico per behandeling maximeren op 50 euro. Deze maatregelen samen kosten 4,3 miljard euro in 2027, oplopend tot structureel 5 miljard euro per jaar vanaf 2028.
Het Hoofdlijnenakkoord wil de eerste lijn versterken “door verbetering van de onderlinge samenwerking” tussen huisarts, wijkverpleging en mantelzorgers. Verder pleit deze overeenkomst voor een “veilig, decentraal vormgegeven elektronisch patiëntendossier” en “glasheldere” voorwaarden in de zorgpolissen. Op dit laatste moet de NZa gaan toezien.
Niets over IZA en marktwerking
In het akkoord wordt het IZA slechts één keer genoemd en bovendien geen standpunt ingenomen over regionale samenwerking, concentratie van zorg en marktwerking (met uitzondering van de spoedzorg). De komende weken gaat de beoogde premier, waarschijnlijk Ronald Plasterk, bewindslieden zoeken. Na de beëdiging schrijft het nieuwe kabinet een regeerprogramma, waarin de belangrijkste punten uit het Hoofdlijnenakkoord tot in detail worden uitgewerkt.
