AppleMark
De NZa heeft aanwijzingen dat zorgverzekeraars polissen aanbieden die op gespannen voet staan met de risicosolidariteit. Volgens de NZa is daarmee niet gezegd dat de zorgverzekeraars verzekerden doelbewust selecteren. Bovendien leveren de betreffende polissen de verzekeraars niet alleen financiële voordelen op, maar soms ook nadelen.
Dit constateert de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in het rapport ‘Kwantitatief onderzoek naar risicoselectie en risicosolidariteit op de zorgverzekeringsmarkt’. Uit eerdere onderzoeken in 2014 en 2015 bleek dat er geen aanwijzingen zijn dat zorgverzekeraars de wettelijke acceptatieplicht of het verbod op premiedifferentiatie schenden.
Dit laat onverlet dat er andere vormen van risicoselectie zijn, die weliswaar niet strijdig zijn met de wet, maar wel tegen de geest van de wet ingaan. De NZa denkt hierbij met name aan het uitgangspunt dat mensen met een kleine kans op ziekte evenveel premie betalen als mensen die een grote kans op ziekte hebben. Bepaalde vormen van risicoselectie, zoals het aantrekken van specifieke doelgroepen, kunnen dit principe van risicosolidariteit ondergraven, aldus de NZa.
Segmentering
Volgens de NZa zijn er bij zeven zorgpolissen op een totaal van 74 “sterke aanwijzingen” voor segmentering op basis van gezondheidsrisico’s. Bij nog eens twintig polissen gaat het om “een aanwijzingen”. Dit betekent dat deze polissen de zorgverzekeraars per verzekerde financiële voordelen, of soms juist nadelen, opleveren.
Verevening
De bedoelde financiële voor- dan wel nadelen hangen samen met de werking van het vereveningssysteem. Dit systeem moet voorkomen dat zorgverzekeraars met relatief veel ongezonde verzekerden die veel kosten maken, zelf volledig voor die kosten moeten opdraaien. Door dergelijke onevenredige kosten via een speciaal fonds te verevenen wil de wetgever de prikkel voor risicoselectie zoveel mogelijk indammen. Voor verzekerden met voorspelbaar hoge zorgkosten krijgen de zorgverzekeraars uit het risicovereveningsfonds meer compensatie, dan voor verzekerden met voorspelbaar lage zorgkosten.
Maar ook na deze verevening blijven er nog verschillen tussen verzekerden, zo constateert de NZa. Daarmee kan het vereveningsmodel voor onbedoelde prikkels richting risicoselectie zorgen. Zo constateert de NZa dat de zorgverzekeraars financieel baat hebben bij verzekerden met een hoog vrijwillig eigen risico. Hetzelfde geldt voor groepen verzekerden met een polis met beperkende voorwaarden. Deze verzekerden leveren een hoger dan gemiddeld vereveningsresultaat op en betalen tegelijk een lager dan gemiddelde premie.
Aanpassingen
In een reactie laat minister Schippers weten de NZa-rapportage haar beleid om het vereveningsstelsel aan te scherpen ondersteunt. “Ik voer daarom met de brief ‘Kwaliteit loont’ forse aanpassingen door in de verevening opdat verzekeraars op gelijke voet met elkaar kunnen concurreren en verzekeraars zich meer gaan richten op chronische zieken en andere kwetsbare groepen”, schrijft Schippers aan de Tweede Kamer. In de Tweede Kamer leeft al enige tijd ongerustheid over mogelijke risicoselectie door zorgverzekeraars. De Kamer is met name bezorgd over doelgroepmarketing en scherpere selectie via het aanvullend pakket.
Over eventuele aanvullende maatregelen wil Schippers zich pas uitlaten als de NZa in de zomer met een definitieve analyse van de problemen rond risicoselectie komt.
In Skipr-magazine 2/3, dat medio februari uitkomt, verschijnt een achtergrondverhaal over doelgroepverzekeringen.