Ongevalideerde online testen zetten e-health in een kwaad daglicht en zorgen voor onnodige belasting van de zorg. Dit stelt directeur Coen van Kalken van kennisinstituut NIPED. Van Kalken pleit voor een keurmerk om zo de wildgroei van niet-gevalideerde, veelal op één ziekte of risicofactor gerichte zelftests een halt toe te roepen.
Onrust
“Het gaat om allerlei online testjes en risico-checks, waar de consument niet wijzer van wordt, maar vooral ongerust”, licht Van Kalken toe. “Je kunt denken aan geïsoleerde risicotesten voor diverse ziektes, zoals voor hartvaatziekten, diabetes, nierziektes of COPD die de consument vaak rechtstreeks naar een bepaald product of aanvullend onderzoek toe leiden.” Niet alleen zijn deze tests niet of onvoldoende gevalideerd zijn, belangrijker is volgens Van Kalken dat er slechts geïsoleerd naar bepaalde aandoeningen wordt gekeken. Daarmee gaan de tests voorbij aan de complexiteit van het menselijk lichaam en de samenhang tussen factoren, symptomen en aandoeningen.
Risico
Daarnaast kleeft er volgens Van Kalken een medisch risico aan deze online testen. Verkeerde adviezen of misinterpretaties kunnen zo leiden tot verkeerd gedrag onder burgers. Bovendien zorgen ze voor extra belasting van de zorg, doordat ongeruste consumenten met onjuiste conclusies naar de dokter gaan. “Niet gevalideerde zelftests hebben een averechts effect en versterken het proces van medicalisering”, aldus Van Kalken.
Registratie
Van Kalken pleit daarom voor betere registratie van e-health toepassingen. “E-health toepassingen kun je niet verbieden, maar registratie moet de groei van niet gevalideerde tests een halt toeroepen”, stelt Van Kalken. “Bovendien kun je zo consumenten een beeld geven van de betrouwbaarheid van zulke initiatieven.” De bedoelde registratie kan volgens Van Kalken het best worden uitgevoerd door een onafhankelijk instituut naar voorbeeld van het RIVM.
Zinvol alternatief
Van Kalken roept reguliere aanbieders om zich actiever te manifesteren op het terrein van e-health en zo ook terrein terug te winnen van de online aanbieders “Traditionele zorgaanbieders zijn veel te weinig gespitst op de mogelijkheden die e-health biedt”, zegt Van Kalken. “Men heeft lang gedacht: het zal onze tijd wel duren en vooral geklaagd over al die tests, zonder er iets zinvols tegenover te zetten.”
