Academische medische centra zullen zich in toenemende mate gaan specialiseren. Daarnaast zullen ziekenhuizen in de toekomst steeds compacter worden. Dat voorspelt Fred Plukker, interim-bestuursvoorzitter van Radboudumc in Nijmegen.
“Niet elk academisch huis doet straks nog alles aan tertiaire zorg: Groningen het ene specialisme, Amsterdam het andere”, zegt Plukker in een interview met Willem Wansink in het januarinummer van Skipr-magazine. Als het om umc’s gaat, heeft Plukker enig recht van spreken. Hij bestuurde er de afgelopen jaren niet één, maar twee.
Volgens Plukker is concentratie en specialisatie wel een geleidelijk proces. “De concentratie in de ziekenhuiszorg zet door, al gaat dat langzamer dan wij vaak denken.”
De gevolgen zijn er niet minder om, voorspelt Plukker. “Er zijn minder gebouwen nodig en over twintig jaar zijn ziekenhuizen misschien de plekken waar de heel dure apparatuur staat die niet te verplaatsen is. Daar ben je dan hooguit twee dagen. Voor bijzondere ingrepen en behandelingen moet de patiënt verder reizen. En soms ook minder ver, omdat veel dingen niet meer in gebouwen hoeven te gebeuren. Maar thuis via e-health en telematica.”
Gedoe
Op grond van zijn jarenlange ervaring als interim-bestuurder weet Plukker dat de concentratietrend in de zorg voor een hoop bestuurlijke ruis kan zorgen. “Ziekenhuizen moeten vooral niet fuseren als dat niet nodig is”, vindt Plukker dan ook. “Want dat geeft veel gedoe en het duurt vaak een generatie voor dat over is.”
Een andere bestuurlijke valkuil is een te groot vertrouwen in eigen kunnen. “Het gaat vaak mis bij bestuurders die in zichzelf zijn gaan geloven”, stelt Plukker. “Je begint aan een opdracht, omdat je denkt dat je het kunt. Maar bij elke opdracht lig ik wel één of twee nachten wakker en denk ik: ‘Oh jee, nu gaat het helemaal fout.’ Gelukkig is het nooit helemaal fout gegaan, al heb ik altijd het gevoel dat dit kan gebeuren.”
Ondanks die druk moet een bestuurder bij zichzelf blijven, vindt Plukker. “Het gaat om authenticiteit. Als je jezelf anders voordoet dan je bent, dan hebben mensen dat meteen door. Zodra er ruzie is binnen een raad van bestuur, weten de medewerkers dat meestal eerder dan de raad zelf. Die kan nog denken: ‘We hebben meningsverschillen, maar dat merkt niemand, want we gaan nog professioneel met elkaar om.’ Dat voelt de omgeving haarfijn aan.”
Media-aandacht
Sinds deze herfst leidt Plukker tijdelijk het Radboudumc als opvolger van bestuursvoorzitter Melvin Samsom die naar Zweden is vertrokken. In 2012 en 2013 was Plukker interim-bestuursvoorzitter bij het VUmc in Amsterdam, nadat een deel van de raad van bestuur was opgestapt. Aanleiding was de opname voor een tv-programma van producent Eyeworks, waarvoor 35 camera’s waren opgehangen op de spoedeisende hulp zonder dat de privacy van patiënten was gewaarborgd.
Hij kreeg er ook te maken met een hoog oplopend conflict tussen enkele medische specialisten. “Het ging om een heel beperkt groepje”, blikt Plukker terug. “Dat is wel de druppel geweest en natuurlijk voer voor de media. Maar Eyeworks was een probleem met een veel grotere reikwijdte. Omdat dit iedereen raakte.” Juist vanwege de overvloedige media-aandacht beschouwt Plukker het VUmc als één van zijn lastigste klussen. “Elke keer kwam er weer een verhaal in de pers.”
Het VUmc heeft volgens Plukker onder de nieuwe raad van bestuur definitief de weg terug gevonden, vanzelfsprekend tot zijn tevredenheid. “Een interimmer mag niet blij zijn als de opdrachtgever zegt dat hij het goed heeft gedaan. Je moet blij zijn als het een jaar later nog goed gaat.”
Fred Plukker is één van de sprekers tijdens het Skipr 99-event dat op 11 december in Arnhem wordt gehouden.