Ook moeten we, volgens de RVS, af van het idee van maakbaarheid. “Zorg kan heel complex zijn, dat hebben we te aanvaarden”, zegt RVS-lid Ageeth Ouwehand. “Het is een illusie dat we door registraties en controles die complexiteit kunnen beheersen.”
Halvering van administratieve lastendruk
In het nieuwe advies ‘Is dit wel verantwoord?’ staat dat de administratieve lastendruk van ziekenhuizen tot huisartsen en verpleeghuizen in vijf jaar gehalveerd zou moeten zijn. Het personeelstekort is de stok achter de deur voor deze ambitie.
De raad biedt het advies op 10 oktober aan demissionair minister Conny Helder voor Langdurige Zorg en Sport aan. Helder had om het advies gevraagd nadat bleek dat het overheidsprogramma (Ont)regel de zorg niet de beoogde resultaten opleverde.
Heilige huisjes
Zorgverzekeraars en toezichthouders krijgen een verbod om ieder voor zich dezelfde gegevens bij artsen en verpleegkundigen en hun werkgevers op te vragen, als het aan de RVS ligt. Een transitieteam met mandaat zou moeten bewerkstelligen dat de zorg in de toekomst over maatschappelijke opgaven verantwoording aflegt. Ouwehand: “Dat team gaat dus niet rekening houden met alle belangen, maar zegt: alles gehoord hebbende, gaan we nu linksaf. Dit team kan wetsvoorstellen maken waardoor maatregelen ook afgedwongen worden. Dat zou zeker heilige huisjes omver werpen.”
Risico-gestuurd toezicht
Zorgverzekeraars en toezichthouders zouden volgens Ouwehand sterk gedifferentieerde controles, ofwel risico-gestuurd toezicht, moeten aanvaarden. “Het merendeel van de 45.000 zorgorganisaties in Nederland is gewoon betrouwbaar, maar ons systeem is gebaseerd op wantrouwen en ingericht op onbetrouwbare organisaties. High trust, high penalty zou het uitgangspunt moeten zijn.”
Financieel gedreven
De RVS heeft zich in het advies specifiek gericht op de administratiedruk in de langdurige zorg, maar voor andere deelsectoren valt er ook wat te leren. De raad heeft het onderwerp van het advies, verantwoording, verder afgebakend door zich te richten op kwaliteitsregistraties en rechtmatigheidscontroles van declaraties. Deze deelonderwerpen hebben met elkaar te maken omdat kwaliteitsregistraties vaak met geld te maken hebben. RVS-lid Ageeth Ouwehand: “Als zorgorganisaties geen certificaat of kwaliteitsmanagementsysteem hebben, komen ze niet in aanmerking voor bekostiging. Alle registraties in de zorg zijn grotendeels financieel gedreven.”
Mexican standoff
Het nieuwe advies van de RVS is niet het eerste rapport over de regeldruk in de zorg. In 2019 verscheen het advies ‘Blijk van vertrouwen’, ook van de RVS. Waar het vorige advies de zorgverlener centraal stelde, gaat de raad in dit advies een stap verder door het systeem, inclusief alle betrokken partijen rond verantwoorden, als geheel te bekijken. Ouwehand: “Een onderdeel aanpakken kan niet als een andere schakel in de keten zich niet ook aanpast. De gordiaanse knoop is een metafoor die we veel gebruiken in het advies, maar wellicht is de ‘Mexicaanse patstelling’ – Mexican standoff – nog beter van toepassing. Hierbij houden drie of meer partijen elkaar onder schot en kan niemand zich uit de situatie onttrekken zonder verlies.”
Maatschappelijke opgaven
De RVS stelt in het advies voor om veel kwaliteitsregistraties en een deel van de rechtmatigheidscontroles af te bouwen. Maatschappelijke opgaven zouden volgens de raad leidend moeten zijn in de verantwoording van de zorg. De RVS denkt bijvoorbeeld aan duurzaamheid, het verkleinen van gezondheidsverschillen of de toegankelijkheid van de zorg. Verantwoording wordt daardoor minder financieel gedreven en past beter bij de situatie waarin de zorg en de samenleving nu zitten.
Ambitie gaat verder
De regeldruk verminderen is ook onderdeel van het Integraal Zorgakkoord (IZA), waarin het kabinet als doel stelt dat de tijdsbesteding aan administratieve werkzaamheden in alle delen van de zorg in 2025 met 5 procent is gedaald ten opzichte van 2020. De ambitie van de RVS gaat dus veel verder dan dat, namelijk met 50 procent in 2028.
Lees meer over de regeldruk in het interview met RVS-lid Ageeth Ouwehand op Zorgvisie.
Hè hè!
Kwaliteit boven geld en vertrouwen als vertrekpunt ipv wantrouwen dus controle.
Het werd eens tijd; want daar in zijn wij al jarenlang volstrekt doorgeschoten (maatschappijbreed), terwijl de meeste mensen deugen.
Doen en alle wantrouwen, controles en bureaucratie nu laten ploffen!
Dit is weer een advies rondom de olifant in de kamer.
Voer de zorgwet van 2005 weer terug in.
Verwijder de zorgverzekeraars uit de zorg. Ze hebben geen toegevoegde waarde. Alleen wantrouwen, administratie en afroming van de zorggelden hebben ze gebracht.