Alle actoren in het zorgveld moeten leiderschap tonen om via ‘creatieve destructie’ van gevestigde belangen te komen tot waardecreatie voor de patiënt. Hierover discussiëren Michel Van Schaik van de Rabobank en co-auteur van het boek Diagnose 2025 en Wim de Groot, hoogleraar Gezondheidseconomie, hoogleraar Evidence Based Education aan de Universiteit van Maastricht en raadslid bij de Raad van de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) op het Toekomstforum Moedig Leiderschap donderdag in Nieuwegein.
Kapitaal verstrekken
Banken oefenen invloed uit op de zorg, doordat zij al dan niet kapitaal verstrekken aan zorgaanbieders. Dat instellingen moeilijk toegang hebben tot kapitaal en investeringen, is maar goed ook vindt Van Schaik, omdat de plannen van deze instellingen vaak plannen uit het oudere stelsel zijn. Een zorgaanbieder die geen waarde voor zijn geld biedt, kan er niet rekenen op de bank kapitaal verstrekt.
Creatieve destructie
Wim Groot: “Financiering in zorg is vaak gericht op instandhouding, niet zo zeer op vernieuwingen. Bijvoorbeeld de discussie over borstkankerzorg. Ziekenhuizen komen in verzet als er gemord wordt aan de in stand houdingsfunctie. Om iets nieuws te kunnen doen, moet er eerst ruimte gemaakt worden. Dat is creatieve destructie.”
Actieve rol verzekeraars
Het begint nu, zegt Groot met een verwijzing naar CZ die een actieve rol heeft gepakt, maar er kan wel een schepje bovenop volgens Groot. “Zorgverzekeraars hebben wel wat gedaan, maar nog niet voldoende. Ze hebben we zelf nog te weinig belang bij. Dat kan beter door de vangnetjes die hen nog beschermen, zoals verevening, nacalculatie af te schaffen.
Nieuwe verhoudingen
Volgens Van Schaik zijn de kwaliteitsverschillen tussen professionals en instituten soms groot. Dat kan leiden tot andere verhoudingen. Instituten die daar nadeel van ondervinden, zullen zich verzetten tegen die druk van buiten. Bijvoorbeeld door te zeggen ‘als CZ ons iets oplegt, stappen we naar rechter’. Het gevolg van liberalisering is dat er ruimte ontstaat voor kleinere initiatieven die een deel van de omzet gaan wegnemen. Het is volgens Van Schaik niet gezegd dat deze nieuwe initiatieven betere zijn, maar ze dragen wel bij aan het op scherp zetten van kwaliteit aanbod. Volgens Groot moeten ziekenhuisbestuurders zich nu de vraag stellen: waar wil ik staan in 2020 en zich beraden op hun toekomst en op samenwerking.
Diagnose 2025
Michel van Schaik is co-auteur van het boek Diagnose 2025. In dit boek wordt, naast een overzicht van alle recente ontwikkelingen, aan de hand van enkele toekomstbeelden nagedacht hoe de gezondheidszorg er in de toekomst uit ziet en hoe de verschillende spelers in de zorg zich hierop kunnen voorbereiden.
Community Moedig Leiderschap
Het Toekomstforum op 14 oktober heeft als thema Moedig leiderschap in de zorg.
Reageer op de discussies in de community Moedig Leiderschap of start er zelf een. Ook kunt u in contact komen met andere zorgprofessionals.
Het Toekomstforum is georganiseerd door STG/Health Management Forum in samenwerking met de Nationale Zorgvernieuwingsprijs, een initiatief van ZonMw, het Zorginnovatieplatform en VSBfonds.
