Beeld: GeorgePeters/Getty Images/iStock
In het onderzoek reageerden 2.653 zorgprofessionals (verzorgenden, verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten en begeleiders) en 197 bestuurders, managers en HR-professionals op vragen in een peiling die in oktober 2022 openstond.
Kwaliteit
Van de zorgprofessionals was 69 procent verpleegkundige, 16 procent verzorgende, 13 procent verpleegkundig specialist en 3 procent begeleider. Van alle deelnemers werkt 43 procent in de wijkverpleging en/of verpleeghuiszorg; 23 procent is bij een algemeen ziekenhuis werkzaam.
Zorgprofessionals gaven de kwaliteit van het zeggenschap een 5. Opvallend is dat bestuurders en managers met een achtergrond als zorgprofessional een stuk minder positief waren over de kwaliteit van zeggenschap (5.6) dan bestuurders zonder die achtergrond (6,7).
Meebeslissen
De belangrijkste onderwerpen om over mee te beslissen zijn volgens zorgprofessionals de personeelstekorten. Vooral verzorgenden vinden dit een belangrijk onderwerp. Dan gaat het bijvoorbeeld over hoe omgegaan wordt met de tekorten, maar ook om de werving van nieuwe collega’s en wat een gezonde functiemix is van collega’s binnen het team.
Verder staan de zeggenschapsstructuur in de organisaties waarin de eigen beroepsgroep vertegenwoordigd is hoog op de lijst en de invloed die medewerkers hebben op het rooster. Andere onderwerpen zijn het verbeteren van de zorg en de administratiedruk.
Niet betrokken
“Zorgprofessionals ervaren in de huidige situatie vooral dat zij niet betrokken zijn of dat ze mogen meepraten”, aldus de onderzoekers. “De gewenste situatie volgens zorgprofessionals is dat zij meebeslissen. Dit is van toepassing op alle bevraagde onderwerpen uit de peiling.”
Om zeggenschap op de werkvloer te stimuleren, vragen professionals onder meer om steun voor hun initiatieven. Ze geven aan dat er vaak wel naar hen wordt geluisterd, maar dat ze resultaten hiervan niet of onvoldoende terugzien in de praktijk, en dat er regelmatig geen of onvoldoende gewenste actie is.
Hoe komt het toch dat er telkens weer open deuren worden ingetrapt? Machthebbers willen nu eenmaal geen macht afstaan, alleen als ze ertoe gedwongen worden en een beroepsgroep die niet bereid is of het gewoon niet kan, moet zich niet verbazen. Idereen bij de zorg betrokken weet allang waar de knelpunten zitten, maar er fijn over praten aan allerlei tafels is tijd- en energieverspilling wanneer we kijkn naar de periode 1972-heden. Helmaal niets opgeleverd, alleen maar verergerd. In 1972 renden verplegenden en verzorgendn de straat op en smeekten om meer handen aan bed. En wat is nu het resultaat ruim veertig jaar later? De beroepsverenigingen en vakbonden van verpleegkundigen en vezorgenden zouden zich dood moeten schamen dat het mede dankzij hen, het zover is gekomen.