Het CDA doet al twee dagen verwoede pogingen om de gelederen te sluiten, maar alles wijst erop dat Tweede Kamerlid en demissionair minister van VWS Ab Klink vasthoudt aan zijn weigering nog langer te onderhandelen met de PVV over de vorming van een kabinet. De gevolgen voor de gesprekken in de kabinetsformatie én voor Klink zelf zijn nog ongewis.
Definitieve conclusie
Woensdagavond bleek dat Klink begin deze week in een brief aan fractieleider Maxime Verhagen en waarnemend partijvoorzitter Henk Bleker al schreef dat de “politieke samenwerking met de PVV een onbegaanbare weg is geworden”. Klink: “Voor mij persoonlijk is dat echt een definitieve conclusie”. Ook zijn fractiegenoten Kathleen Ferrier en Ad Koppejan willen niet met de PVV in zee. Juist de opstelling van Klink wekte beroering omdat hij al 3,5 week samen met Verhagen aan de onderhandelingstafel zat bij informateur Ivo Opstelten.
‘Dwarsliggers’
Vorige week liet Klink naar eigen zeggen zijn twijfels al blijken over de gesprekken, maandagavond trok hij zijn conclusies in een brief die dinsdagavond pas tijdens een spoedberaad gedeeld is met de voltallige CDA-fractie. Urenlang beraad op dinsdag en talrijke gesprekken op woensdag lijken vooralsnog niet tot een oplossing te hebben geleid. Woensdagavond deed CDA-minister Piet Hein Donner nog verwoede pogingen om Klink, en de twee andere ‘dwarsliggers’, op andere gedachten te brengen. De rest van de CDA-fractie wil de onderhandelingen met VVD en PVV afronden en het eindresultaat afwachten.
Spelregels
Dat was ook de boodschap woensdag van CDA-afdelingen die de fractie willen houden aan de afspraak eerst een akkoord te bereiken en dan pas te oordelen. “Je moet niet tijdens het spel de regels veranderen”, aldus de Overijsselse gedeputeerde Theo Rietkerk.
Spankracht te boven
Maar volgens Klink gaat de kabinetsformatie met VVD en PVV de spankracht van het CDA te boven. “Sterker nog: dat dit traject onze spankracht te boven moet gaan. Immers deze informatiepoging biedt geen perspectief voor de toekomst van Nederland en die van de christen-democratie.” Zijn bezwaren tegen de PVV liggen vooral op het vreemdelingenbeleid en de houding tot ‘diversiteit in onze samenleving’.
‘Op zijn PVV’s’
Klink geeft in de brief een inkijkje in de gesprekken die gevoerd werden aan de tafel van informateur Ivo Opstelten. Zo stelt hij dat dat PVV-leider Geert Wilders het kabinet dat hij steunt, continu zal uitdagen en tegengestelde doelstellingen gaat propageren. Bij de presentatie van het regeer- en gedoogakkoord zou Wilders met een volstrekt en totaal ander verhaal willen komen dan VVD en CDA. “Hij raadde de collega’s aan om op dat moment maar een andere kant op te kijken en voorspelde dat de hoofden van de coalitiepartners rood zouden kleuren. Een samenbindende visie zou echt niemand hoeven te verwachten.” Wilders kondigde volgens Klink aan dat hij zijn verhaal met passie zou brengen. “Voluit zou hij gaan. Op zijn eigen manier. Op zijn PVV’s. Voluit op het orgel.”
Wilders liet woensdagavond overigens meteen weten dat er niets klopt van de lezing van Klink.
De fractie van het CDA begon rond 22.45 uur woensdagavond met haar beraad over de interne verdeeldheid over de kabinetsformatie. CDA-minister Piet Hein Donner is na een voorafgaand overleg met onder anderen fractievoorzitter Maxime Verhagen vertrokken. Hij wilde niets zeggen. (ANP)