Beeld: Yakobchuk Olena/stock.adobe.com
De behandeling moet zo goed mogelijk aansluiten bij de situatie, voorkeuren en mogelijke eerdere behandelingen van de cliënt. Dat blijkt uit literatuuronderzoek van MIND en Digizo.nu naar de voorwaarden voor digitale zorg in de ggz, bekeken vanuit het cliëntperspectief.
Cliëntervaringen
Of digitalisering daadwerkelijk bijdraagt aan herstel en kwaliteit van leven, hangt in hoge mate af van hoe cliënten deze ervaren. MIND en Digizo.nu onderzochten dit op basis van literatuur en gesprekken met ervaringsdeskundigen. Hieruit blijkt dat, net als bij fysieke zorg, de kans op succes van digitale behandelingen in de ggz toeneemt wanneer cliënt, zorgprofessional en eventuele naasten samen beslissen over de digitale behandeling.
Samen beslissen richt zich daarbij op de behandelvorm, de keuze van de toepassing en het patroon en hoeveelheid van (digitale) contactmomenten. Een goede intake, risicoschatting, een duidelijk veiligheidsplan en tussentijdse evaluaties zijn daarbij belangrijk. Ook de digitale en communicatieve vaardigheden van de cliënt spelen een rol.
Toegankelijkheid
Toegankelijkheid hangt bovendien af van praktische zaken zoals de beschikbaarheid van apparaten en internet, gebruiksgemak, betaalbaarheid en persoonlijke omstandigheden. Vertrouwen in het veilig omgaan met gegevens vraagt om heldere communicatie en strikte beveiliging van die gegevens. Enthousiasme van zowel cliënt als zorgprofessional helpt bij de motivatie, mits er ruimte is om twijfels en zorgen te bespreken.
Co-creatie
Ook het bedenken en maken van digitale ggz samen met de cliënt vergroot de kans op succes. Digitale processen sluiten beter aan op de praktijk wanneer ze worden ontwikkeld in co-creatie met cliënten, naasten, zorgprofessionals en ontwikkelaars. Dit verhoogt de bruikbaarheid en vergroot de toegankelijkheid.
MIND roept beleidsmakers, zorgaanbieders, ontwikkelaars en onderzoekers dan ook op om het cliëntperspectief niet als toevoeging, maar als uitgangspunt te zien.
De laatste zin van dit artikel is naar mijn mening het meest belangrijk: zie het cliëntperspectief niet als een toevoeging maar als uitgangspunt. Deze bijdrage spitst zich toe op Samen Beslissen bij digitale Ggz. Graag verruim ik het thema ‘Samen Beslissen’ naar het hele zorgproces, van aanmelding tot afsluiting. In de Ggz is zelden sprake van een strikt omschreven aandoening waarbij enkel over de soort behandeling moet worden beslist. Ontwikkelings- en systemische aspecten zijn vrijwel nooit te veronachtzamen en het meenemen hiervan en afstemmen hierop is dus onontbeerlijk. Voor wie geïnteresseerd is in een wetenschappelijk onderbouwde en in de praktijk beproefde methodiek die de rol en positie van hulpvragers hierbij fundamenteel waarborgt: zie dialoogmodel.nl en/of beluister de podcast ‘Dialogische zorg in de GGz’.