Even in gemakkelijke taal: RNA (ribonucleic acid) is een kopie van een kort deel van ons DNA. Deze korte kopie levert de informatie aan de eiwitfabriekjes (ribosomen) in onze cel om eiwitten te maken. Het zijn de eiwitten die nodig zijn om reparaties in ons lichaam te verrichten, maar ook de eiwitten die ons lichaam verdedigen tegen infecties. Het RNA dat de benodigde informatie doorgeeft aan de ribosomen, fungeert als een soort boodschapper en heet daarom “boodschapperRNA (messengerRNA of mRNA). Het mRNA-principe werd al lang gezien als een ideaal middel om snel, gericht en op grote schaal vaccins te maken. De levensduur van mRNA is echter zeer kort en daardoor tot voor kort onhandelbaar.
Nobelprijs
Katalin Karikó (Hongarije) en Drew Weissman (VS) werkten beiden aan een op mRNA gebaseerde-vaccinatie techniek en kwamen elkaar in 1998 tegen bij de koffiemachine op de universiteit van Pennsylvania. Hun samenwerking leidde in 2005 tot een succesvolle mRNA-vaccin techniek en 20 jaar later tot de Nobelprijs. De stabiliteit van de vaccins bleef een probleem en de toepassing bleef beperkt tot de behandeling van Rabiës (hondsdolheid) en de Ebola-uitbraak in Afrika.
Corona
De Corona-epidemie was de aanleiding tot een intensief onderzoek naar de mogelijkheden van een grotere productie en betere stabiliteit van het mRNA-vaccin. Die werd gevonden door het mRNA-vaccin te verpakken in nano-vetbolletjes en het te bewaren bij -70 graden. Het Corona mRNA-vaccin zelf was gebaseerd op stukjes celmembraan van het Coronavirus. Door de vaccinatie wordt ons afweersysteem dus “voorgeprogrammeerd” op het herkennen en uitschakelen van het Corona-virus.
Financiering stopgezet
Nu heeft minister Kennedy de verdere financiering van onderzoek naar mRNA-vaccins is stopgezet. Dit betekent dat ook de productie van nieuwe mRNA-vaccins – bij een (virale-)calamiteit in de VS – onder druk kan komen te staan.
We hebben ten tijde van de Corona-crisis al gemerkt dat het verkrijgen van voldoende vaccins tot onfrisse handelspraktijken tussen landen kan leiden. Wanneer paniek uitbreekt in de VS door het niet beschikbaar zijn van effectieve vaccins bij de uitbraak van een nieuw type Corona-achtig virus, kunnen zich krachten in het land ontwikkelen die tot een onvoorspelbaar gedrag kunnen leiden. Zeker nu met de huidige president Trump is de bestuursstijl volledig op macht gebaseerd. Ik denk dat het goed is om scenario’s te ontwikkelen hoe we daar in Europa mee moeten omgaan. We zullen in ieder geval de productie en distributie van mRNA-vaccins in Europa veilig moeten stellen.
Robert W. Kreis
em. hoogleraar Brandwondenzorg VUmc