Regie op corona

Voordat er een grondige evaluatie is uitgevoerd, lijkt op voorhand al een principieel besluit te worden genomen: de beslisbevoegdheid moet voortaan op een lager niveau liggen. De vraag is of het past in een situatie die een crisisachtig karakter heeft.

Van nationale maatregelen naar praktische regels

Corona houdt ons sinds enkele maanden bezig. Sinds begin van dit jaar werken wij voor een zorginstelling in de regio Arnhem. Dagelijks zijn we bezig met het vertalen van nationale maatregelen naar praktische regels die passen bij de omstandigheden van de instelling om die vervolgens zorgvuldig uit te leggen aan bewoners, medewerkers en contactpersonen.

Passende veiligheidsrisico’s

De zorginstelling is onderdeel van een regionaal netwerk. We volgen de ontwikkelingen en zijn attent op bestuurlijke ontwikkelingen. Zeker nu er meer grip is op het virus, komt de vraag naar voren op welke schaal maatregelen moeten worden genomen als het virus onverhoopt weer opduikt. Veel mensen zijn van mening dat in dat geval op lokale of regionale schaal maatregelen kunnen worden genomen.

In plaats van de centrale overheid, zouden veiligheidsregio’s moeten zorgen voor passende maatregelen. Maar de NOS ontdekte “dat nog onduidelijk is wat er precies gebeurt als ergens in Nederland een sterke opleving is die niet in verband kan worden gebracht met een duidelijke bron”.

Te vergaande decentralisatie

Wij zijn beducht voor een te vergaande decentralisatie van taken en bevoegdheden. Naar ons idee moet de centrale overheid regie blijven voeren. Wij merken nu al moeite bij bewoners en medewerkers die niet begrijpen waarom er verschil is in uitvoering van maatregelen. Neem de mondkapjes. Wij hebben voorgeschreven dat medewerkers en bezoekers een mondkapje dragen, terwijl dit in ziekenhuizen niet nodig is. Dit leidt tot verwarring en irritatie.

Voorwaarden

Om te komen tot een decentralisatie van taken rondom (bijvoorbeeld) corona naar veiligheidsregio’s zal de centrale overheid naar ons idee een aantal voorwaarden moeten stellen.

• De eerste is dat op nationaal niveau generieke maatregelen worden gehandhaafd, zoals het houden van afstand en het gebruik van mondkapjes.
• De tweede is dat op decentraal niveau structureel overleg wordt georganiseerd waar alle zorgpartijen gelijkwaardig aan deelnemen. Dit moet vooral verpleeghuizen een volwaardige positie geven.
• Ten derde worden beschikbare persoonlijke beschermingsmiddelen en de capaciteit om te testen ter beschikking gesteld aan die regio’s die het op dat moment nodig hebben.

Het is te hopen dat de centrale en decentrale overheden de komende maanden benutten om hier goed over na te denken. Mocht in het najaar het virus weer oplaaien, zijn ze dit keer wel goed voorbereid.

Yusuf Goedbloed (strategisch zorgadviseur) en Arnoud Leerling (bestuurskundig adviseur)