Stop gewone levensvragen te behandelen als zorgvragen

Schaarste dwingt ons te heroverwegen. Niet als bezuiniging, maar als kans om opnieuw te kiezen. Om niet alles op te lossen met zorg, maar met wat werkelijk bijdraagt aan het leven zelf.

Meedoen

Als we weten dat een betekenisvolle dag bepalend is voor gezondheid, waarom organiseren we onze samenleving daar dan niet omheen? In gesprekken met inwoners – in Twente, Den Haag, Zoetermeer, Amsterdam en ook als mantelzorger – hoor ik steeds weer: “Ik wil meedoen. Ertoe doen. Niet afhankelijk zijn, maar ondersteund worden waar nodig.” Toch blijft het systeem ingericht op het tegenovergestelde.

We hebben geen gebrek aan goede ideeën. In het initiatief Nederland zorgt voor elkaar laten mensen in het hele land zien hoe kwaliteit van leven groeit als we het samen doen en zorg laten aansluiten bij het dagelijks leven. In plaats van het over te nemen. Net als in de beweging van zorg naar gewoon leven, waarin ondersteuning helpt om mee te blijven doen, zonder het leven over te nemen.

Bij Reablement Nederland draait ouderenzorg om wat mensen nog wél en weer kunnen. In Amsterdam-Noord trekken welzijn en zorg al jaren samen op, met de kracht van de wijk. En in Twente denken inwoners actief mee met ziekenhuizen over hoe zorg het leven niet onderbreekt, maar ondersteunt.

De beweging is dus al gaande. Niet top-down uit Den Haag, maar van onderop – vanuit de samenleving. Toch houden politieke keuzes vaak nog vast aan oude structuren.

Het recente zorgakkoord probeert zorg en welzijn te verbinden, maar blijft steken in systeembehoud. Terwijl juist nu ruimte nodig is om het echt anders te doen.

Leven als vertrekpunt

Wat als we opnieuw durven beginnen? Niet met zorg als vertrekpunt, maar met het leven zelf. Met de vragen: wat kan iemand zelf? Wat kunnen we samen? Wat is aanvullend nodig?

Zorg wordt dan geen doel, maar een middel. Geen valkuil van afhankelijkheid, maar een brug naar zelfstandigheid. Dat vraagt lef. Andere keuzes. Ruimte om los te laten.

Maar het brengt ook iets groters: vertrouwen en verbinding. Zorg die werkt, omdat we het samen doen. De uitnodiging ligt er, aan het maatschappelijk middenveld 3.0, wij als onderdeel van het zorgsysteem.

Durven we kiezen voor een ander verhaal? Door anders te organiseren dragen we als samenleving bij aan kwaliteit van leven, aan elkaar en houden we zorg beschikbaar, juist wanneer het nodig is.