De rechter acht het convenant dat VWS sloot over de positie van bemiddelingsbureaus en zelfstandigen zonder personeel (ZZP’ers) in strijd met de AWBZ. Dat is de uitslag van het kort geding dat ActiZ had aangespannen tegen het ministerie.
Strijdig met wet
Eind oktober sloot VWS een convenant af over de positie van bemiddelingsbureaus en zelfstandigen zonder personeel (ZZP’ers) in de AWBZ-thuiszorg. Door het convenant hoeven bemiddelingsbureaus zich niet te houden aan allerlei wet- en regelgeving en zijn ze niet verantwoordelijk voor de continuïteit en kwaliteit van de zorg. Bovendien ontvangen zij voor het bemiddelen AWBZ-geld terwijl dat bestemd is voor zorg. Dit had verstrekkende gevolgen voor cliënten, ZZP’ers en thuiszorgorganisaties. Het convenant staat haaks op alle regels waar zorg-instellingen aan moeten voldoen en is daarom in strijd met de wet, stelde ActiZ. De rechter heeft dit met zijn uitspraak bevestigd.
Convenant
Het convenant moest problemen oplossen die eind 2007 ontstonden. Toen oordeelde de Belastingdienst dat er sprake was van een werkgever–werknemer relatie tussen de bemiddelaar en ZZP’er. Dit zou voor beide partijen grote financiële gevolgen hebben. Het gekunstelde convenant zorgt echter voor nieuwe problemen.
Verantwoording
Het grootste bezwaar van ActiZ tegen het convenant was het feit dat daardoor een ongelijk speelveld zou ontstaan tussen reguliere thuiszorgorganisaties en bemiddelingsbureaus. De bemiddelingsbureaus zijn niet verantwoordelijk voor de kwaliteit en continuïteit van zorg die de ZZP’ers verlenen. Reguliere thuiszorgorganisaties dragen die verantwoording wel. Toch zouden de bemiddelingsbureaus door het convenant nu ook contracten kunnen afsluiten met de zorgkantoren die de AWBZ-zorg inkopen.
Investeringslast
Verder zou het convenant zorgen voor oneigenlijke concurrentie met de reguliere thuiszorg. Die organisaties hebben namelijk hogere kosten doordat zij werknemers in loondienst hebben en volop investeren in kwaliteit om de cliënt verantwoorde zorg te kunnen bieden. De bemiddelaars hoeven die investering niet te doen en dragen geen werkgevers-/werknemerslasten.
Positie cliënt
Maar ook cliënten én de ZZP’ers zouden de dupe worden van het convenant, stelt ActiZ. Het bemiddelingsbureau is niet verantwoordelijk voor de voortgang van de zorg of de kwaliteit. Daardoor heeft de cliënt niemand om op terug te vallen als de zorgverlenende ZZP’er bijvoorbeeld uitvalt door ziekte of niet aan de verwachting van de cliënt voldoet.
Gekunstelde constructie
Via een keurmerk dat aan het convenant gekoppeld was, probeerde VWS kwaliteitscriteria en eisen neer te leggen bij de ZZP’er. Maar als zelfstandige zonder personeel en zonder volledige organisatie achter zich, kan een ZZP’er natuurlijk nooit aan al die verantwoordelijkheden voldoen. “Dit convenant had de posities van cliënten en ZZP’ers enorm verzwakt”, stelt Aad Koster. “Het is voor iedereen goed dat deze gekunstelde constructie niet doorgaat”.
