Patiëntveiligheid is een kwestie van teamwork, maar toch heeft de patiënt hierin vaak geen rol. Dit constateert het Kwaliteitsinstituut voor de zorg CBO. Volgens het CBO moet de invalshoek van cliënten daarom structureel verankerd worden in het zorgproces en het wettelijk kader.
Controleur
De aanbeveling is terug te lezen in de voorstudie ‘De rol van de cliënt in patiëntveiligheid: een must, geen wenselijkheid’ , die het CBO in opdracht van ZonMW heeft uitgevoerd. Volgens het CBO hebben cliënten, familie en vertegenwoordigers unieke inzichten in het zorgproces. De cliënt is de enige die het gehele zorgproces meemaakt en kan daarmee optreden als adviseur of controleur. Wel moet de eindverantwoordelijkheid voor de veiligheid naar het oordeel van het CBO bij de zorgprofessional blijven.
Motivatie
Om de inbreng van de cliënt te waarborgen moet het cliëntenperspectief in zowel het individuele zorgproces, als op instellingsniveau, in landelijke koepelorganisaties en in de wet- en regelgeving een plek krijgen. Ook moet er aansluiting worden gezocht bij bestaande (inter)nationale initiatieven .
Een grotere rol van de patiënt valt of staat volgens het CBO bij de motivatie van de professional. Bewustwording bij en vaardigheden van zowel professionals als cliënten zijn dan ook cruciaal om interventies effectief in te zetten.
Voorbeelden
Als voorbeeld van zulke interventies noemt het CBO de landelijke campagnes met praktische informatie en tips voor professionals, cliënten en zorginstellingen. Bekende nationale (praktijk)voorbeelden zijn de Patiëntveiligheidskaart van de NPCF, de informatiebrochure ‘Durf te vragen’ van het Centrum Patiëntveiligheid Isala & Zorgbelang en de animatiefilm ‘Help mee aan uw veilige behandeling’ van de St. Maartenskliniek.