In de auditcommissie van GGZ Friesland participeren naast professionals en kwaliteitsadviseurs ook leden van de cliënten- en familieraad sinds ruim een jaar. Volgens de ggz-instelling hebben de auditgesprekken hierdoor meer diepgang gekregen en is er meer aandacht voor het perspectief van de cliënt gekomen.
De deelnemers aan de audits stellen gezamenlijk onderwerpen en thema’s vast waarop de organisatie zich wil laten toetsen. Vervolgens nemen zij actief deel aan de interne audits voor de HKZ certificering en de NEN 7510 en zijn zij observator bij de externe auditgesprekken. Daarnaast bewaken de deelnemers het vervolg op een audit door met de divisie-directies in gesprek te gaan over de uitkomsten, de op te stellen verbeterplannen én de uitvoering en evaluatie daarvan.
Naast deze intensieve inzet is de volgorde van het auditproces ook nog eens omgekeerd. Bij de aftrap van de externe audit wordt in het gesprek met zowel de raad van bestuur als cliënten- en familieraadsvertegenwoordigers een centraal thema afgesproken. Vervolgens wordt op elke locatie eerst met cliënten en familie gesproken, daarna met de professionals en pas daarna met het management. Hierdoor hebben de auditgesprekken meer diepgang gekregen, aldus GGZ Friesland, en gaan ze over het “eigenlijke bestaansrecht” van de organisatie: voldoet deze aan de verwachtingen van de cliënten?
Cliënten en raadsleden houden primair het belang van de cliënt en diens familie in beeld. Daarnaast denken zij mee over het verbeteren van zorgprocessen. Ze vragen zich volgens GGZ Friesland voortdurend af of de zorg bijdraagt aan het herstel van de cliënt en of er wordt gedaan wat afgesproken is. Doordat raadsleden geen medewerkers zijn van de instelling kunnen zij met een open blik kijken naar wat processen voor de cliënt betekenen en hoe ze bijdragen aan het herstel van de cliënt.
Welwillend
Behandelaren staan “erg welwillend” tegenover de aanwezigheid van de raadsleden. Ze zeggen dat de bijdrage aan de auditrondes het perspectief van de cliënt goed aanvult. Bovendien verlopen interviews met patiënten en familie meer ontspannen als hieraan cliënten- en familieraadsleden deelnemen. Door de audits te starten met gesprekken met de cliënten en familie, worden besproken onderwerpen automatisch meegenomen naar de gesprekken met de professionals en managers. Hierdoor verschuift het perspectief van de interne organisatie naar dat van de cliënt.
Tegelijkertijd ervaren professionals kritiek van cliënten- en familieraadsleden wel eens als “confronterend”. Vanuit hun professionaliteit blijkt het soms moeilijk te zijn de verbinding te maken tussen voorgeschreven zorgprogramma’s en de échte zorgvraag van de cliënt en diens familie, aldus GGZ Friesland. “Het werkelijk geïnteresseerd zijn in die discrepantie vraagt bescheidenheid en bereidheid goed te luisteren naar de bevindingen in een audit én de intentie daar ook daadwerkelijk iets mee te doen.”
Verder stelt GGZ Friesland dat de cliënten en hun familie soms onvoldoende worden betrokken bij de uiteindelijke implementatie van verbeterplannen. Ook de communicatie over het uitvoeren van verbeteracties kan echt beter, constateert GGZ Friesland. “Het meedoen aan een audit is voor alle betrokkenen best spannend. De terugkoppeling van de uitkomsten ervan zou daarom sneller gedeeld kunnen worden met diezelfde betrokkenen.” GGZ Friesland gaat daarom in 2016 de planning van de audits uitbreiden met de nabesprekingen, het opstellen van verbeterplannen en het communiceren over de resultaten daarvan naar cliënten, familie en de medezeggenschapsraden.