De ambitie van de Jeugdwet, geïntroduceerd in 2015, was om jeugd-GGZ en integraal onderdeel te laten worden van de jeugdhulp, maar in de praktijk blijkt het nog niet zo ver. Het breekt vooral aan samenwerking en visie, schrijft minister De Jonge van VWS in een brief.
Een onderzoek dat zich richt op de rol van de jeugd-ggz binnen de jeugdhulp ligt aan de basis van de brief van De Jonge. Dit is in opdracht van ZonMw uitgevoerd door een multidisciplinair team van het Nederlands Jeugdinstituut, Stichting Alexander, Tranzo, het PON en het Nivel.
Visie
Samenwerkingen komen volgens de onderzoekers langzaam op gang. “De intentie om samen te werken is er, maar de reflex is vaak nog om te werken vanuit de oude sectoren en specifieke processies. Wat ontbreekt is een door cliënten en de verschillende betrokken professionals gedeelde visie op wat, wanneer, voor wie passende hulp is”, schrijft De Jonge. De onderzoekers zien voorbeelden waar samenwerking tussen verschillende soorten expertise nadrukkelijk vorm krijgt. Daar krijgen professionals kennis van het perspectief van de ander, waardoor een bredere en gedeelde visie ontstaat op wat goede jeugdhulp is.
Er moet volgens de onderzoekers meer ruimte komen voor leren en innoveren, iets dat door de toename in kosten voor de jeugdhulp juist wordt beperkt. Uit het onderzoek blijkt dat inzet van ggz-expertise in lokale teams het mogelijk maakt om zelf laagdrempelige hulp te bieden. Door samenwerking tussen verschillende professionals wordt een breder professioneel perspectief op jeugdhulp ontwikkeld, waardoor een bredere deskundigheid is ontstaan.
Urgentie
Ook komt naar voren dat de urgentie van een hulpvraag sneller zou moeten worden vastgesteld. “In geval van urgentie moet snel worden doorverwezen naar passende hulp, liefst zonder wachtlijsten. Het is van belang om in de toegang het accent te leggen op deze beslissing en minder op het stellen van een diagnose”, staat in het onderzoeksrapport. Onderzoekers zouden graag zien dat een instrument wordt ontwikkeld dat hierbij helpt.
De minister gaat de uitkomsten van het onderzoek bespreken met vertegenwoordigers van de jeugd-ggz, cliënten en gemeenten.
Evaluatie
In de eerste evaluatie van de Jeugdwet, die begin 2018 werd gepubliceerd, kwam naar voren dat er nog niet veel werd samengewerkt tussen jeugdhulpaanbieders en dat het niet altijd eenvoudig bleek voor cliënten om hulp te krijgen. Ook bleek dat een grote diversiteit in de uitvoering van jeugdhulpbeleid extra administratieve lasten met zich meebrengt. Verder uitten onderzoekers zorgen over de beschikbaarheid van specialistische voorzieningen, die door bezuinigingen en door beslissingen van gemeentes onder druk komen te staan. Het kabinet kondigde aan extra maatregelen te treffen om de transformatie binnen jeugdzorg te versnellen.