Hoewel de overheid in haar hervormingsplannen uitgaat van een grotere rol voor informele zorg, geven mantelzorgers en vrijwilligers aan dat van hen niet veel meer te verwachten is. Dat blijkt uit de publicatie Hulp Geboden van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP).
Het wordt mantelzorgers regelmatig te veel, schrijven de onderzoekers van het SCP. Dat heeft onder meer te maken met de veranderende band met de ouder of partner die ze verzorgen en met de combinatie van zorg en werk. Bovendien zoeken de meeste mantelzorgers pas laat, of helemaal geen hulp. Resultaat: “Van veel mantelzorgers die wij spraken is niet veel meer te verwachten. Zij zitten gevoelsmatig al aan hun taks en zien hooguit wat mogelijkheden om extra hand- en spandiensten te verrichten.”
Weerstand
Ook mensen die nu nog geen mantelzorg verrichten, staan niet bij voorbaat te trappelen om als informele verzorgende aan de slag te gaan: “Informele hulp roept weerstand op. Deze weerstand is gericht op het overheidsbeleid dat, zo voelen de deelnemers, steeds meer uitgaat van mantelzorgers. Zowel mantelzorgers als niet-actieven ervaren dit als verplichting en dit benauwt hen”, aldus het SCP.
Papierwerk
De overheid kan wel iets doen om deze druk te verlichten: een vergoeding van onkosten, meer begrip en erkenning, professionele ondersteuning bieden en het vergemakkelijken van de toegankelijkheid van voorzieningen. “Men raakt gefrustreerd van het vele papierwerk en de ondoorgrondelijke regels.”
Aanwas
Vrijwilligers voelen zich minder belast dan mantelzorgers. Ze doen hun werk met veel voldoening en plezier en hebben op zich nog wel wat ruimte voor meer taken of uren. Toch willen ook zij geen uitbreiding van hun werk. “Onze inschatting is dan ook dat organisaties en gemeenten hun blik vooral op nieuwe zorgvrijwilligers moeten richten, om de aanwas te vergroten”, aldus het SCP.
Het SCP-rapport is opgesteld op verzoek van het ministerie van VWS en is gebaseerd op groepsgesprekken met 380 mensen onder wie mantelzorgers, vrijwilligers en mensen die geen informele hulp verlenen.
Aandacht
De reactie van de Landelijke vereniging voor mantelzorgers en vrijwilligerszorg (Mezzo) op de miljoenennota past bij de bevindingen van het SCP. “Gemeenten zijn vanaf volgend jaar meer dan ooit aan zet. Wij blijven bij gemeenten aandacht vragen voor de ondersteuning en de waardering van mantelzorgers en zorgvrijwilligers in de uitvoering van de Wmo. Want gemeenten zijn meer dan ooit aan zet.”