De financiële positie van ziekenhuizen staat zwaar onder druk. Zonder de zogeheten transitiebijdrage van de overheid zou één op de drie ziekenhuizen verlies draaien. Dat constateert accountantsbureau BDO in de jaarlijkse ziekenhuis benchmark.
BDO constateert dat het op het eerste gezicht goed lijkt te gaan met de ziekenhuissector. Uit de BDO-benchmark Ziekenhuizen 2013 blijkt dat de 77 ziekenhuizen in het onderzoek over 2012 gezamenlijk een positief resultaat van bijna 284 miljoen euro hadden. Dit is een toename van 9,4 procent ten opzichte van 2011. Het rendement, oftewel het resultaat als percentage van de opbrengsten, nam in 2012 met een tiende punt toe tot 2,1 procent.
Volgens BDO “kantelt het beeld dramatisch” als het resultaat wordt gecorrigeerd voor het transitiebedrag dat de overheid in 2012 beschikbaar heeft gesteld om de ziekenhuissector te laten wennen aan wijzigingen in de bekostiging. BDO becijfert dat de ziekenhuizen in 2012 gezamenlijk voor 163 miljoen euro aan transitiegelden hebben ontvangen. Dit is 58 procent van het totale resultaat. Zonder dit transitiebedrag sluit ruim één op drie ziekenhuizen (36 procent) het jaar 2012 negatief af.
Zorgwekkend
Wordt de financiële performance gemeten aan de hand van gecombineerde criteria als solvabiliteit, liquiditeit en resultaat, dan halen -als de transitiebijdrage niet wordt meegerekend- zes van de tien ziekenhuizen een onvoldoende. Zorgwekkend, vindt onderzoeker Chris van den Haak: “Na 2013 houdt de transitieregeling op te bestaan. Zonder nieuwe financiële compensatie of ingrijpende bijsturing door de ziekenhuizen zal de sector vanaf 2014 sterk op vermogens moeten interen.”
De financiële situatie van ziekenhuizen staat volgens BDO extra onder druk door trage contractonderhandelingen en vertraagde facturering als gevolg van de invoering van de DOT-systematiek. Mede als gevolg hiervan is de cumulatieve schuld van ziekenhuizen aan kredietinstellingen tot meer dan een miljard euro gestegen.
Transparantie
Volgens BDO worde grote ziekenhuizen het zwaarst getroffen door de nieuwe bekostigingssystematiek. “Als het tapijt van transitiegeld wordt weggetrokken, blijken grote ziekenhuizen het meest afhankelijk van dit bedrag”, aldus Van den Haak. “Meer dan de helft van de zeventien grote ziekenhuizen duiken dan in het rood.”
Om de financiële problemen het hoofd te bieden, moet de politiek snel werk maken van een transparanter bekostigingssysteem, vindt Van den Haak. Ook moeten de regels voor verslaggeving worden versimpeld. Het opstellen van de jaarrekeningen over 2012 heeft veel tijd en geld gekost, terwijl er onverminderd sprake is van grote onzekerheden. Daarnaast moeten de ziekenhuizen wat BDO betreft meer samenwerken, beter kennis delen en hun geldbeheer professioneler inkleden.