Dat staat in het verkiezingsprogramma voor de Tweede-Kamerverkiezingen van maart volgend jaar. De VVD noemt dit “verticale integratie”. De partij stelt dat bij invoering van dit systeem wel extra waarborgen voor de klanten moeten komen die de privacy van medische gegevens borgen. De VVD wil dat het volgende kabinet experimenten begint.
Liberale ommezwaai
De liberale omhelzing van ‘verticale integratie’ vormt een opvallende ommezwaai. Onder aanvoering van eerst Tweede-Kamerlid en later VWS-minister Edith Schippers verzette de VVD zich jarenlang fel tegen een samengaan van verzekeraars en zorgaanbieders.
Schippers betoogde destijds dat een dergelijk samengaan haaks stond op marktwerking. “Wanneer een verzekeraar ook eigenaar is van een ziekenhuis, hebben ze een dubbele pet op”, aldus Schippers in 2009. “Verzekeraars hebben dan ineens een financieel belang om hun klanten naar hun eigen ziekenhuis te verwijzen.”
Aanleiding voor dit commentaar waren de plannen van zorgverzekeraar DSW om het noodlijdende Vlietland Ziekenhuis in Schiedam te hulp te schieten door een gezamenlijke coöperatie op te richten. Op aangeven van Schippers werd in het regeerakkoord van kabinet-Rutte-I in 2010 een expliciet fusieverbod opgenomen. De beoogde aanpassing van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) sneuvelde echter eind 2014 in de Eerste Kamer, samen met het voorstel om artikel 13 van de Zorgverzekeringswet (Zvw) te wijzigen.
Juridische overkill
Het wetsgevingstraject werd door sommigen gezien als juridische overkill. De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) stelde eerder al vast dat een coöperatie van DSW en lokale zorgpartijen een belemmering zou vormen voor de concurrentie op de lokale zorgmarkt. DSW en Vlietland deden ondanks het oordeel van de NMa nog een halfslachtige poging om een coöperatie te vormen. Het Vlietland wist in 2012 het vege lijf te redden door te fuseren met het Franciscus Gasthuis.
Data gebruiken
Ook meldt het nieuwe verkiezingsprogramma van de VVD dat zorgverzekeraars wat haar betreft in de toekomst meer gebruik mogen maken van data van klanten: “Om een ziekteverloop beter te voorspellen en daarmee beter in te zetten op preventie. Het delen van deze data door verzekerden stimuleren we door bijvoorbeeld het gratis aanbieden van wearables. Het gebruik van persoonlijke data mag alleen met toestemming.”
Verder wil de partij investeringen in de zorg stimuleren door het verbod op winstuitkering deels op te heffen. “Voor de medisch-specialistische zorg en intramurale zorg komen daarom uitzonderingen op het verbod op winstuitkering. Daarbij gelden wel voorwaarden, zoals solvabiliteit en goed bestuur.”
Marktwerking
De VVD ziet dat de marktwerking correcties nodig heeft. De concurrentie heeft de kwaliteit van de zorg “fors verbeterd”, maar dat betekent niet dat er geen problemen zijn. Daarbij gaat het om “zowel doorgeschoten bureaucratie als doorgeschoten marktwerking, die ertoe kunnen leiden dat we de menselijke maat uit het oog verliezen.”
Autonomie zorgpersoneel
De werkomstandigheden voor het zorgpersoneel moeten aantrekkelijker. Dat kan door meer autonomie te geven aan medewerkers en meer opleidingsmogelijkheden, flexibelere roosters en doorgroeimogelijkheden. Er moet standaard een plek komen voor verpleegkundigen in het bestuur van zorginstellingen. “Als mensen betrokken zijn bij belangrijke besluiten, groeit hun werkplezier en verlaten ze minder snel de zorg”, stellen de auteurs van het verkiezingsprogramma.
Landelijke oefening
Andere voorstellen zijn: elke vijf jaar een landelijke oefening voor mogelijke gezondheidscrises en meer keuzemogelijkheden in de ouderenzorg, waardoor ouderen die gespaard hebben kunnen kiezen voor een grotere kamer. Bovendien zou de verpleeghuiszorg moeten vallen onder de Zorgverzekeringswet (Zvw), omdat dan de verschillende vormen van zorg waar mensen op latere leeftijd mee te maken krijgen op dezelfde manier worden georganiseerd.
Eerder publiceerden D66, PvdA en CDA hun verkiezingsprogramma’s. Ze kunnen eventueel worden aangepast na consultatie met de leden op partijcongressen, die de komende maanden plaatsvinden.
Daar gaat je medische privacy met deze plannen. En reken maar dat je meer premie gaat betalen als je niet meedoet met het delen van je data. Vrijheid en privacy gaat je geld kosten.
En de VVD zegt aan de ene kant dat de marktwerking is doorgeschoten maar aan de andere kant wil ze de markt verstoren door de partijen met het zorggeld (de zorgverzekeraars) ook zorg te laten leveren.
En je kunt denken “dat zal wel niet zo’n vaart lopen deze plannen”, dan heb je niet opgelet de afgelopen 10 jaar. En de VVD is de grootste in elke peiling, dus veel Nederlanders vinden dit beleid uitstekend.
Dit lijkt een gevaarlijke ontwikkeling. In een artikel (Björnberg, A. (2014), “Euro Health Consumer Index Report (EHCI) 2014,”, ) wordt onderscheid gemaakt tussen Bismark (Krankenkassen) en Beveridge (NHS). Daarin werd duidelijk gemaakt dat het niet alleen economisch verstandig is om de rol van “wie de zorg betaalt” (overheid, verzekeraar, werkgever) te scheiden van de rol van “wie de zorg verleent”. De noodzakelijke onafhankelijkheid van de arts wordt hier principieel mee aangetast. Geef hem maar een goedkope pacemaker want hij gaat toch over drie jaar met pensioen.
Verder wordt het voor de verzekeraar nog makkelijker om aan cherry picking te doen. Waarom zou je een brandend huis willen verzekeren?
Tenslotte al door Arne van Oranje opgemerkt het tast onze privacy nog verder aan. Denk eens aan het risico dat een verzekeraar overgenomen wordt door een buitenlandse investeerder.
Eindelijk! Een zeer goede ontwikkeling en al lang gewenst door iedereen met hart voor de zorg. Door het verbinden van prijs en kwaliteit komen de prikkels om zinnige zorg te leveren en dus overbodige zorg te vermijden eindelijk dichter bij elkaar. De verzekeraars krijgen dan ook belang bij preventie: het gezond houden van verzekerden in plaats van behandelen als het te laat is. Hiervan zijn al vele goede voorbeelden in het marktgerichte Canada en USA (bijvoorbeeld Kaiser).
Zorgverzekeraar mag zorg aanbieden? Hebben we in de gaten dat de volgende stap is: je móet de zorg, en geen andere, van je zorgverzekeraar slikken! Hoezo kritische zorgconsument?
Het zorgbeleid van de VVD zit in een neerwaartse spiraal. Niet toegeven dat de door de VVD ingevoerde marktwerking en DBC systematiek een negatief effect op de kosten heeft opgeleverd. Die zijn sindsdien bijna driemaal zo hoog geworden! En nu maar praten over ‘aanpassingen’ het gehele stelsel moet op zijn kop!