Foto: Farknot Architect / stock.adobe.com
De sterke toename van het aantal werklozen is onder andere het gevolg van niet verlengde contracten en reorganisaties. Dit zorgt voor een afname van 13.000 zorgprofessionals, ofwel 2,5 procent van de markt in de afgelopen twee jaar. “Met de algehele vergrijzing van de samenleving is dit een zorgwekkende ontwikkeling”, zegt Coralie Elmont, directeur zorg bij Compagnon. “Dit doet een beroep op meer regionale samenwerking tussen zorgpartijen, zodat je deze professionals toch op een bepaalde manier behoudt voor de zorg – en niet per se voor je eigen organisatie.”
Daling instroom zorgopleidingen
Zorgwekkend is dat tegelijkertijd de instroom in zorgopleidingen daalt. In het mbo is het aantal inschrijvingen voor verpleegkunde in twee jaar tijd met meer dan 7 procent gedaald. Voor verzorgende IG geldt zelfs een afname van 23 procent. Verpleegkunde op het hbo laat een vergelijkbare trend zien, met een daling van 8,5 procent in de afgelopen twee jaar. De daling in de zorgopleidingen zal op termijn leiden tot een nog grotere personeelskrapte. “Er is veel pessimisme in het nieuws rond de zorg”, aldus Elmont. “Het is zaak ook de vele leuke kanten van onze sector te laten zien en actief te focussen op goed werkgeverschap. Daarmee vergroten we de instroom én verkleinen we de uitstroom.”
Doorgroeien
Opvallend is dat de interne mobiliteit relatief laag is in de zorg. Slechts 9 procent van de zorgprofessionals die een andere baan vond, ging aan de slag bij dezelfde werkgever. Onder de totale beroepsbevolking bedraagt dit ruim 12 procent. Omdat de hoge werkdruk niet gepaard gaat met bijpassend salaris, kiezen jonge zorgprofessionals voor andere sectoren. Elmont: “Jongeren vinden doorgroeimogelijkheden belangrijk, dus daar moet meer aandacht voor komen. We moeten iets minder in hokjes denken; intern zijn echt wel vervolgstappen te maken.”
Zorgprofessionals zijn overigens wel honkvast, want ze werken gemiddeld 7,4 jaar bij dezelfde werkgever. Door door natuurlijke doorstroom is het aantal mediors en seniors in de afgelopen twee jaar tijd licht gestegen.
Zzp’ers overstap loondienst
De Wet DBA zorgt ervoor dat steeds meer zzp’ers open voor een baan in loondienst. Vanwege de handhaving van de Wet DBA in 2025 proberen werkgevers meer zelfstandigen in loondienst te krijgen. Uit het onderzoek blijkt dat 16 procent van de zzp’ers in de zorgsector terug wil in loondienst. Dat percentage was slechts 9 procent in 2023. Maar liefst 42 procent wil misschien wel terug in loondienst. Zelfstandigen die deze overstap overwegen, hechten vooral waarde aan de werksfeer en het team waarin zij werken. Zzp’ers die zelfstandig willen blijven, doen dat voornamelijk vanwege de verdiensten en de inhoud én uitdaging van het werk.
Elmont: “Met deze factoren in gedachten ligt er dus potentieel voor werkgevers om gerichter zelfstandigen te werven. Ik zou me als zorginstelling echt op deze groep richten. Het merendeel staat wel open voor een overstap. Het is zaak daarbij niet alleen een goede werksfeer te creëren, maar hier ook over te communiceren ter verbetering van het imago.”
Arbeidsmarkt zorg in cijfers
Het rapport ‘Arbeidsmarkt zorg in cijfers’ wordt tweejaarlijks door Compagnon uitgegeven in samenwerking met Intelligence Group. Het rapport is gebaseerd op het Arbeidsmarkt GedragsOnderzoek (AGO, 2024) dat ieder kwartaal door Intelligence Group wordt uitgevoerd onder gemiddeld 4.000 respondenten.
Dit nieuws is totaal niet te rijmen met de personeelstekorten die er nu zijn in de zorg. Maar dat krijg je als er jaar in jaar uit geen rust brengt in de zorg, dan weer bezuinigingen, dan weer “nieuw” beleid vanuit overheid en/of zorgverzekeraars en ga zo maar door.