Toen orthopedisch chirurg Daniël Haverkamp van Xpert Clinics in de vroege jaren 2000 zijn opleiding volgde stond de heupartroscopie, oftewel de kijkoperatie, nog in de kinderschoenen. Je kon er al mee in een gewricht kijken, maar daadwerkelijk herstellen of repareren was vooral nog toekomstmuziek, herinnert Haverkamp zich. En dat patiënten na een heupingreep nog dezelfde dag weer naar huis zouden kunnen, zoals dat tegenwoordig het geval is bij de focusklinieken van Xpert Clinics, was in die tijd helemaal onvoorstelbaar.
Doorontwikkeld
Het geeft maar aan hoe ver de techniek van de artroscopie in pakweg twintig jaar is doorontwikkeld. Kijkoperaties van knieën, enkels en schouders zijn dagelijkse routine in Nederlandse klinieken en ziekenhuizen – waaronder ook Xpert Clinics. Maar tegelijkertijd is het aantal specialisten in artroscopie van de heup anno 2025 nog steeds heel klein, weet Haverkamp, die in 2019 met een aantal collega’s Xpert Orthopedie oprichtte (dat later verder ging onder de vlag van Xpert Clinics). “Dat komt vooral omdat het technisch gezien een moeilijke operatie is. Het gewricht zit vrij diep, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een knie of een enkel, en je moet onder een moeilijke hoek werken. Daardoor heeft heupartroscopie ook een lange learning curve. Je moet er als arts veel tijd en energie in stoppen om er goed in te worden, en je moet ook voldoende ingrepen blijven doen om die handigheid te houden.”
Het zijn met name jonge mensen die behandeld worden met heupartroscopie, aldus Haverkamp, die zelf zo’n 160 kijkoperaties van de heup per jaar doet in de klinieken van Xpert Clinics. “Op oudere leeftijd is het probleem vaak een slijtageproces,” verklaart hij. “Daar kun je met een kijkoperatie niet veel aan doen; dan is de oplossing vaak een nieuwe heup. Maar heupartroscopie kan wel de oplossing zijn bij vormafwijkingen van het bot of schade aan het labrum, en daarbij gaat het meestal om jonge mensen. Ik zie bijvoorbeeld veel jonge patiënten met impingement, een vormafwijking die schade kan aanrichten in het gewricht. Dat is vaak heel goed te repareren met een kijkoperatie.”
Groeiafwijkingen
Veel patiënten die aankloppen bij Xpert Clinics met letsel aan de heup zijn jonge (top)sporters. Omdat zij vaak al heel actief sporten als ze nog in de groei zitten, kunnen ze eerder bepaalde groeiafwijkingen in het heupgewricht ontwikkelen die weer tot klachten kunnen leiden. Zo’n 85 procent van deze jonge sporters kunnen na heupartroscopie weer terugkeren op het oude niveau. Maar het herstel duurt lang, tot wel negen maanden bij bijvoorbeeld voetballers of hockeyers, waarschuwt Haverkamp. Bovendien kunnen bij topsport ook andere overwegingen een rol spelen bij de beslissing om wel of niet tot een ingreep over te gaan. In sommige gevallen hebben patiënten namelijk alleen klachten als ze daadwerkelijk op topniveau moeten presteren. Bij het beëindigen van de sportcarrière verdwijnen deze klachten vaak en is een operatie niet meer nodig. Samenspraak met patiënt, coach en sportarts is hier belangrijk.
Niet alleen topsporters hebben te maken met dergelijke dilemma’s, zegt Haverkamp. “Ik werk bijvoorbeeld ook samen met Het Nationale Ballet. Een ballerina van dertig met heupklachten door jarenlange belasting kan terugkeren op haar oude niveau na een kijkoperatie. Maar de vraag is natuurlijk of je dat moet doen, omdat ze op die leeftijd al tegen het einde van haar carrière aanzit.”
Niche
Buiten de groep van topsporters liggen de kaarten heel anders. Deze (jonge) mensen ontwikkelen niet alleen tijdens het sporten maar ook in het dagelijks leven heupklachten. Voor deze doelgroep is het vooral heel prettig dat ze bij Xpert Clinics praktisch direct terecht kunnen voor een ingreep door één van de meest vooraanstaande specialisten van Nederland. “Heupartroscopie is een heel specifieke niche, die op maar weinig plekken wordt aangeboden,” zegt Haverkamp. “De meeste doorverwijzingen naar onze kliniek komt van collega’s uit ziekenhuizen en sportartsen, omdat ze weten dat wij gespecialiseerd zijn.”
Een andere belangrijke meerwaarde van Xpert Clinics in het hele proces is dat de kliniek zich aanpast aan de patiënt, niet andersom. “Als focuskliniek doen we niet alles, maar concentreren we ons op de dingen waar we goed in zijn,” zegt Haverkamp. “Dat geldt dus ook voor relatief complexe operaties als heupartroscopie. De teams zijn volledig op elkaar ingespeeld en enorm toegewijd, aan elkaar en aan de patiënt. Daardoor kunnen we bijvoorbeeld snel opschalen als de instroom toeneemt bij één van onze klinieken, zodat patiënten altijd snel geholpen kunnen worden. Die flexibiliteit maakt deel uit van onze hospitality.”
