ViiV US Corporate Photography
Deze gedachte is gevaarlijk en doet geen recht aan de realiteit. Er komen nog altijd nieuwe hiv-infecties bij. Vooral jongeren zijn kwetsbaar: in 2023 werden in de leeftijdscategorie 15-24 jaar 40 nieuwe hiv-diagnoses vastgesteld, en het aandeel jongeren onder mannen die seks hebben met mannen groeide van 15% in 2002 naar 29% in 2023.1,2
Ondanks die zorgelijke trend is het bestaande nationale actieplan nog steeds niet toereikend om aan te tonen hoe we hiv gaan terugdringen. In het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord, AZWA, is weliswaar geld vrijgemaakt voor “begeleiding bij het slikken van meer kosteneffectieve preventieve hiv-medicatie aan personen met verhoogd risico op hiv”, maar dit houdt niet in dat het PrEP-middel an sich wordt vergoed. Terwijl juist de groep waarvoor PrEP het verschil maakt kwetsbaar is. Bovendien blijken de prijzen ook nog eens sterk te verschillen, en kan het in de ene apotheek zomaar 50 euro per 30 pillen duurder zijn.
De reactie “dan gebruik je maar een condoom” klinkt makkelijk, maar is kortzichtig en laat weinig empathie zien. Juist voor mensen in kwetsbare situaties is veilig vrijen niet vanzelfsprekend. Relaties, vertrouwen, ongelijkheid en schaamte spelen een grote rol. Dat de toegang tot bescherming afhangt van je portemonnee en postcode, is wrang.
De ongelijkheid in toegang tot bescherming laat zien dat we nieuwe oplossingen hard nodig hebben. Langwerkende hiv-medicatie kan een belangrijke rol in de toekomst van hiv-behanding en preventie spelen. Als een nieuwe optie bij het leveren van passende zorg die de flexibiliteit verhoogt om aan te sluiten bij het leven van mensen. Daarmee kan het een krachtige sleutel zijn bij het terugdringen van nieuwe infecties en zou het vanzelfsprekend onderdeel moeten zijn van elke aanpak tegen hiv.
De ambitie van Nederland om in 2040 nul nieuwe hiv-infecties te bereiken, is nog nauwelijks opgepakt. Na jaren geen jaartal genoemd te hebben, stond 2040 ineens vermeld in de Samenhangende Preventiestrategie die in juni van dit jaar werd gepubliceerd. Ondanks dat het tien jaar later is dan de ambitie van de WHO, is het een stap voorwaarts. Met een heldere strategie en samenwerking met het veld kan dit verder uitgroeien tot een solide basis.
En stigma? Dat is nog altijd pijnlijk aanwezig. Denk aan een kraamvrouw die geweigerd wordt omdat ze hiv heeft. Dat mag niet gebeuren. Mensen met hiv zijn hun virus niet. Ze zijn wie ze zijn en verdienen gezien en gesteund te worden. Medicatie zorgt ervoor dat hiv in bijna alle gevallen niet meetbaar en dus ook niet overdraagbaar is. De juiste medicijnen op het juiste moment onderdrukken het virus en daarmee is het virus niet seksueel overdraagbaar. Juist daarom zijn campagnes over seksuele gezondheid hard nodig: om jongeren te informeren, misverstanden weg te nemen en stigma te doorbreken. Want ja, een hiv-infectie is heftig. En er zijn nog altijd mensen die met het virus rondlopen zonder het te weten.
Ook internationaal is waakzaamheid nodig. Stopgezette financiering heeft wereldwijd direct effect op miljoenen levens. En indirect ook op ons: als hiv elders vrij baan krijgt, zullen we dat hier vroeg of laat merken.
Meer dan veertig jaar na de eerste hiv-diagnoses lijkt Nederland in slaap gesust. Maar hiv is niet weg, en vanzelf verdwijnt het niet. Het AZWA-akkoord is een mooie eerste stap maar we moeten opnieuw durven investeren in preventie, voorlichting en solidariteit. Alleen als we stigma doorbreken, behandeling en PrEP voor iedereen toegankelijk maken en internationale verantwoordelijkheid nemen, zijn we weer dat gidsland en kunnen we echt naar nul nieuwe infecties. Niet later, niet ergens in de toekomst, maar nu.
Deze bijdrage is mogelijk gemaakt en aangeboden door ViiV Healthcare, Van Asch van Wijckstraat 55H, 3811LP, Amersfoort. Het artikel is bedoeld ter informatie. Alle rechten zijn voorbehouden.
NP-NL-HVX-ADVR-250004 I oktober 2025.
Bronnen
1 . Groeiend aandeel hiv-diagnoses onder jongeren vraagt om actie. Soa Aids Nederland I Nieuwsbericht, 21 oktober 2024; Groeiend aandeel hiv-diagnoses onder jongeren vraagt om actie | Soa Aids Nederland
