Een grote groep landen pleit voor Europese financiering. Nederland heeft daarbij het belang benadrukt van de beschikbaarheid van Europese middelen in te toekomst. Dat blijkt uit het verslag van een bijeenkomst van de Gezondheidsraad van de Europese Unie afgelopen juni.
Gezamenlijke inkoop medicijnen
Onder de lidstaten is er brede steun voor de gezamenlijke inkoop van medicijnen. Daarbij moet volgens veel landen inkoop op vrijwillige basis mogelijk blijven en zijn veel landen positief over het idee van het uitbreiden van publieke aanbestedingen, waarbij breder moet worden gekeken dan naar alleen de prijs.
Met name kleinere lidstaten willen dat de drempel voor gezamenlijke inkoop van medicijnen omlaag moet van negen naar drie landen. Ten slotte wil een aantal lidstaten betere coördinatie van noodvoorraden.
Deze nieuwe regels zouden volgens huidig EU-voorzitter Polen goed aansluiten bij de onderhandelingen over de herziening van de Europese geneesmiddelenwetgeving met de Europese Commissie, het Europees Parlement en de raad van de EU. Eind 2025 moet de Verordening Kritieke Geneesmiddelen (CMA) worden afgerond.
Preventie hart en vaatziekten
Verder werd tijdens de bijeenkonst het cruciale belang van preventie benadrukt. Vooral bij niet-overdraagbare ziekten, zoals diabetes of hart- en vaatziekten. Deze kosten veel geld en zijn een zware belasting voor de zorg. De Europese Commissie stelde dat goede preventiemaatregelen veel opleveren; voor elke euro die je hier in steekt, krijg je gemiddeld veertien euro terug.
De commissie komt daarom dit jaar nog met een cardiovasculair plan dat zich richt op de preventie, het opsporen, de behandeling en revalidatie van hart- en vaatziekten, met speciale aandacht voor diabetes en obesitas.
Tabak en alcohol
De Europese Commissie kijkt daarnaast op dit moment de Tabaksproductierichtlijn (TPD). Een zeer brede coalitie van negentien lidstaten, waaronder Nederland, drong aan op het aanpassen van de Europese tabaksregelgeving. Daarbij moeten nieuwe en opkomende nicotineproducten zoals e-sigaretten en nicotinezakjes worden opgenomen in de regelgeving.
Belangrijke maatregelen waren een EU-breed verbod op smaakjes in deze producten, beperking van reclame, meer algemene verpakkingen, en hogere belastingen. Het doel van het behalen van een tabaksvrije generatie in 2040 werd breed gesteund.
Ook op het gebied van alcohol vonden de verschillende landen elkaar. Dertien lidstaten pleitten voor de herziening van belastingrichtlijnen, verplichte gezondheidswaarschuwingen en voedingsetikettering op alcoholische dranken, en striktere regulering van reclame. Ook het belang van het bestrijden van verkoop aan minderjarigen werd meerdere keren genoemd. De bescherming van kinderen en jongeren wordt hierbij gezien als een topprioriteit.
Mentale gezondheid jongeren
De EU-landen zijn het er verder over eens dat de mentale gezondheid van kinderen en jongeren in het digitale tijdperk extra aandacht verdient. Zij moeten beter beschermd worden tegen schadelijke online inhoud en pleiten voor strengere regels voor sociale media. Een enkele lidstaat wil zelfs dat jongeren onder de vijftien helemaal geen toegang meer hebben tot sociale media.
Daarnaast vinden de landen het belangrijk dat jongeren, ouders, leraren en opvoeders goede informatie en vaardigheden krijgen om met digitale media om te gaan en pleiten voor een gezamenlijke EU-aanpak en voor concrete maatregelen per land, zoals advies over schermtijd en regels voor het gebruik van mobieltjes op school. Tot slot benadrukken sommige landen dat beleid gebaseerd moet zijn op wetenschappelijk bewijs.
