De Wet zorg en dwang (Wzd) – die per 1 januari 2025 van kracht is – beoogt meer vrijwillige zorg en minder vrijheidsbeperkende maatregelen, zoals gesloten deuren. In de wet staat dat beperkingen in de bewegingsvrijheid en dwang in de zorg niet mogen, tenzij het echt nodig is.
Uitvoering complex
Toch zijn er zorginstellingen waar de deuren op slot zijn van het hele gebouw of een hele afdeling. Of er zijn elektronische ‘leefcirkels’, camera’s of deurverklikkers die de bewegingsvrijheid beperken. Of mensen worden op hun kamer of in een aparte ruimte ingesloten. Vijf jaar na dato werken slechts 471 van de 2.500 verpleeghuizen met een opendeurenbeleid. Dat blijkt uit cijfers van Francien van de Ven, directrice van zorginstelling Grootenhout en oprichter van de Facebookgroep Dementie, sluit niet op.
Volgens ActiZ komt de achterstand door de complexe uitvoering van de wet. In juni pleitte de branchevereniging voor een wetsaanpassing op 190 punten. “Iedereen is er mee bezig, al onze 400 leden. Maar we zijn nog maar halverwege”, meldt woordvoerder Wouter van den Elsen aan Meldpunt. Hij stelt dat het merendeel van de leden inmiddels aan de Wzd voldoet, maar dat de cijfers nog ontbreken.
Controle
De afgelopen jaren deelde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) geen boetes en waarschuwingen uit bij overtreding van de Wzd. Vanaf medio augustus en medio oktober gaat de IGJ minstens 80 instellingen controleren op haar opendeurenbeleid.
Het is inderdaad geen sinecure…. Wij hebben 2 jaar geleden alle deuren van al onze verpleeghuizen geopend en dat is een intensief traject geweest maar we kijken er met grote voldoening op terug (en vooruit). Het gaat hier om mensenrechten, het grondrecht op vrijheid. En het is daarom ook vooral een kwestie van doen, moed tonen en weten waar je van en voor bent. Wij zijn altijd bereid onze ervaringen te delen met iedereen die dit nastreeft