Waar is het personeel in AZWA?

Plannen bedenken over de hoofden van de mensen die het werk doen, werkt niet. We weten uit onderzoek dat zeggenschap bij veranderingen de slagingskans verhoogt, het draagvlak vergroot, de tevredenheid bevordert en het verloop vermindert. Wie redeneert dat plannen van bovenaf kunnen worden opgelegd en het personeel wel volgt, doet aan wensdenken en heeft geen oog voor de praktijk.

Weinig tijd voor zorgpersoneel

Die praktijk is dat binnen de meeste zorgorganisaties te weinig tijd wordt genomen om met medewerkers te kijken hoe de organisatie zich kan voorbereiden op de grote uitdagingen waar we voor staan. En hoe zorgpersoneel daarin overeind kan blijven, laat staan dat ze daar mede richting aan geven. Illustratief is dat bij de sectorfondsen programma’s voor duurzame inzetbaarheid gratis kunnen worden afgenomen, maar dat zorginstellingen daar maar weinig gebruik van maken. De reden? We kunnen het personeel niet vrijmaken. Het gevolg? Te veel mensen verlaten de sector definitief en het ziekteverzuim is torenhoog. In de ouderenzorg zelfs 9,4 procent; dat kost per jaar 1,6 miljard. Maar minstens zo belangrijk is dat zieke medewerkers geen zorg verlenen. Als we erin slagen het ziekteverzuim met enkele procenten te verlagen, draagt dat direct bij aan het verminderen van de tekorten.

Cruciale onderwerpen ontbreken in AZWA

Het is opvallend dat cruciale onderwerpen als ziekteverzuim, arbeidsvoorwaarden en zeggenschap niet of nauwelijks aan bod komen in het AZWA. Dat komt misschien omdat vertegenwoordigers van personeel in de zorg, de vakbonden, niet welkom zijn bij het overleg. Dat moet echt anders. Het AZWA heeft namelijk alleen kans van slagen met concrete afspraken over draagvlak bij het personeel en toetsing op praktische haalbaarheid. Met concrete maatregelen die in ieder geval gaan over ziekteverzuim, eerlijke beloning en zeggenschap en waar medewerkers echt iets aan hebben. 

Aanpak ziekteverzuim

De oorzaken van ziekteverzuim zijn bekend: te weinig regie op werktijden, slechte werk-privé-balans, onvoldoende mogelijkheden tot ontwikkeling en achterblijvende kwaliteit van management en HR-beleid. Hoog tijd voor de sector om ze aan te pakken.

Beloning: waardering in de praktijk brengen

Het is onvoorstelbaar dat brancheorganisaties – net als bij eerdere hoofdlijnenakkoorden en het IZA – in het AZWA opnieuw de salarisachterstand van zorgpersoneel niet op de agenda hebben gekregen. Betere arbeidsvoorwaarden lossen niet alles op, maar zijn wel degelijk belangrijk. Je weet dat je niet rijk wordt in de zorg, maar structureel minder verdienen dan vrienden met een gelijkwaardige opleiding tast het gevoel van waardering aan. Eerlijke beloning is essentieel voor het aantrekken en behouden  van mensen.

Zeggenschap = draagvlak

Een sector waar personeelstekorten een groot probleem zijn, kan het zich niet veroorloven medewerkers niet goed te betrekken bij het bedenken en uitvoeren van oplossingen. Dat vraagt dus ook dat je daar tijd voor maakt en serieus werk van maakt. Maak een personeelsparagraaf bij het AZWA en betrek daar de vertegenwoordigers van personeel in de zorg bij. En zorginstellingen moeten hun medewerkers betrekken bij de veranderingen die daar plaatsvinden. In het belang van de zorg en de samenleving. Anders riskeren we dat ook dit akkoord strandt in goede bedoelingen.