De wachttijden voor een operatie of behandeling blijven oplopen. Dit komt onder meer door de toenemende zorgvraag en de oplopende personeelstekorten.
Langer wachten dan verwacht
Toch denken veel mensen dat dit in de praktijk nog wel meevalt. Zo denkt 57 procent van het Nederlands publiek dat ze voor een staaroperatie binnen 13 weken geholpen kunnen worden. 15 procent heeft een nog rooskleuriger beeld en verwacht maximaal 4 weken te moeten wachten. Maar in werkelijkheid duurt het gemiddeld 20 weken voor een staaroperatie kan plaatsvinden.
Bij een liesbreukoperatie schat twee derde van de ondervraagden de wachttijden tot 13 weken in, waar deze gemiddeld gezien oplopen tot 24 weken. En voor een injectie die bijdraagt aan pijnbestrijding verwacht 69 procent binnen 8 weken aan de beurt te zijn waar de werkelijke wachttijd 11 weken bedraagt.
Nederlanders toch tevreden
Dit lange wachten leidt er niet toe dat Nederlanders negatief tegen de zorg aankijken. Met 56 procent denkt meer dan de helft van de mensen positief tot zeer positief over de zorg. De meeste mensen vinden dat de kwaliteit zeer goed is, maar plaatsen wel de kanttekening dat vraag en aanbod niet met elkaar matchen. Veel mensen zijn bereid om zelf bij te dragen aan het verkorten van wachttijden. De meerderheid (77 procent) ziet het echter wel als taak van de huisarts of de zorgverzekeraar om uit te zoeken waar men het snelst aan de beurt is.
Inzage in wachtlijsten
In 2026 krijgen zorgverzekeraars inzage in wachtlijsten in de zorg. Dat is zo afgesproken in het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA). Hierdoor krijgen verzekeraars zicht op waar en voor welke behandeling of operatie mensen die bij hen verzekerd zijn op een wachtlijst staan. Zorgverzekeraars kunnen dan proactief handelen om verzekerden te helpen. Dat kan alleen als een verzekerde expliciet toestemming geeft voor bemiddeling. Bovendien moet de wachttijd langer zijn dan de zogeheten Treeknorm. Dat is de maximale wachttijd voor operaties of behandelingen.
In de oude situatie moest de verzekerde zelf initiatief nemen om voor bemiddeling in aanmerking te komen. Wachtlijstbemiddeling door een zorgverzekeraar wordt in het onderzoek positief ontvangen. 68 procent zou hier gebruik van willen maken als de situatie op hen van toepassing wordt.
VGZ en wachttijdreductie
VGZ wil de wachttijden verminderen met wachtlijstbemiddeling, stelt Laura van Hulst, directeur Gidsen bij VGZ: “Veel verzekerden hebben te maken met een lange wachttijd in de zorg. Dit leidt tot vervelende situaties waarin mensen vastlopen in hun dagelijks bestaan. Wij willen graag helpen door hen te gidsen naar een plek waar ze eerder geholpen kunnen worden. Dat doen we telefonisch, via de app en met een ‘Wachttijdvergelijker’. Daarmee kunnen mensen snel zien of en waar er sneller plek voor ze is. Tot en met september realiseerden we hiermee dit jaar al 210.900 weken aan wachttijdreductie voor verzekerden. Daarmee kunnen we niet alle problemen rondom wachttijden oplossen, maar we kunnen de bestaande capaciteit binnen de zorg wel beter gaan benutten.”
