Dat concluderen het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Trimbos-instituut in een onderzoek naar de mentale gezondheid en het alcohol- en drugsgebruik onder studenten aan de hogeschool (hbo) en universiteit (wo).
Levensmoeheid
Deelnemende studenten geven hun leven gemiddeld een 6,8 op een schaal van 0 tot 10. In 2021 was dat een 6. Ongeveer 83 procent van de hbo’ers en wo’ers gaf in het onderzoek aan zich in de vier weken daarvoor angstig of depressief te hebben gevoeld. Een ruime meerderheid van de deelnemers, 56 procent, zei “emotionele uitputtingsklachten” te hebben ervaren. En een kwart van de studenten ervoer weleens levensmoeheid, waarmee volgens het RIVM en het Trimbos-instituut onder meer “een gevoel van uitzichtloosheid” kan worden bedoeld.
Coronacrisis
Volgens de onderzoekers zijn op de meeste onderdelen van mentale gezondheid lichte verbeteringen te zien ten opzichte van 2021, toen het onderzoek voor het eerst werd gedaan. Dat was midden in de coronacrisis. Vergeleken met het onderzoek in dat jaar voelen studenten zich nu minder vaak eenzaam en ervaren ze minder prestatiedruk, aldus het RIVM en het Trimbos-instituut. Ook het percentage hbo’ers en wo’ers dat (heel) veel stress heeft, was dit jaar met 53 procent lager dan de 62 procent in 2021.
Alcohol- en drugsgebruik
Het alcohol- en drugsgebruik onder studenten is ongeveer hetzelfde gebleven tussen 2021 en 2025. Wel waarschuwen het RIVM en het Trimbos-instituut dat “risicovol alcoholgebruik” nog altijd regelmatig voorkomt. Verder vapen relatief meer studenten dagelijks of regelmatig, in vergelijking met vier jaar geleden.
De onderzoekers schrijven dat behalve persoonlijke kenmerken ook de sociale omgeving, opleiding en maatschappelijke omstandigheden van studenten samenhangen met hun mentale gezondheid en middelengebruik. Zo drinken studenten die in een studentenhuis wonen volgens hen meer alcohol en gebruiken ze vaker drugs dan hbo’ers en wo’ers die thuis wonen. Verder zegt een deel van de studenten stress te ervaren door bijvoorbeeld de kosten van het levensonderhoud en de krappe woningmarkt.
Voor het onderzoek hebben bijna 27.500 studenten van twaalf hogescholen en elf universiteiten afgelopen voorjaar een vragenlijst ingevuld.
Blijvende aandacht nodig
In een reactie op het onderzoek roept het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) op tot blijvende aandacht voor de mentale gezondheid van studenten. Voorzitter Sarah Evink: “Het zou goed zijn als er een soort aandachtsplicht vanuit de onderwijsinstelling zou komen, waarbij er vaker gevraagd wordt aan studenten hoe het met ze gaat. Dit zouden we kunnen bereiken door het welzijn van studenten een plaats in het curriculum te geven.”
Het ISO noemt het goed om te zien dat meer studenten de hulp vinden die ze nodig hebben. Wel benadrukt het overleg dat voorkomen moet worden dat de hulp nodig is. “Het kan niet zo zijn dat een kwart van de studenten aangeeft soms levensmoe te zijn. Of dat 83 procent aangeeft angstige of depressieve gevoelens te ervaren. Dan gaat er echt wat mis”, aldus Evink.
Maaike Krom, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond, zegt dat er meer nodig is om deze generatie studenten te ondersteunen. “Verhoog de basisbeurs, realiseer meer studentenwoningen, verplicht een leefbare stagevergoeding en verlaag de rente op studentenleningen.” Ook moeten geplande bezuinigingen geschrapt worden.
Verder roept Krom de politiek op om geplande bezuinigingen niet door te voeren: “De bezuinigingen dreigen de finale klap te geven op het welzijn van studenten.” De studentenvakbond zegt dat studenten en medewerkers van instellingen zich zorgen maken dat de bezuinigingen projecten raken die het welzijn van studenten ten goede komen. (ANP)
