Driekwart van de zorgverleners ervaart knelpunten in de zorg in de wijk voor mensen met complexe psychische problemen, zo blijkt uit een onderzoek van het NIVEL. Verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders en praktijkondersteuners pleiten onder meer voor meer specifieke deskundigheid in de wijkteams en betere samenwerking met andere professionals in de wijk.
Ruim de helft van de verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders en praktijkondersteuners die betrokken zijn bij zorg in de wijk krijgt wel eens te maken met mensen met complexe psychische problematiek, zo komt uit het NIVEL-onderzoek naar voren. Het gaat om mensen die de grip op hun leven dreigen te verliezen, waardoor het risico aanwezig is dat zij zichzelf of anderen schade berokkenen.
Zorgverleners signaleren in de zorg voor deze mensen knelpunten in de vroegsignalering, ondersteuning en doorverwijzing van mensen met complexe psychische problematiek. Knelpunten in de zorg worden veruit het meest ervaren bij mensen met psychiatrische problemen, maar bijvoorbeeld ook bij mensen die zorg mijden en mensen met verslavingsproblemen, gedragsproblemen, of een combinatie van allerlei problemen. Het is lastig deze mensen tijdig in beeld te krijgen, zodat al in een vroeg stadium hulp geboden kan worden. De zorgverleners signaleren daarnaast knelpunten in het zorgaanbod en de mogelijkheden om mensen door te verwijzen naar de juiste zorg.
Samenwerking
De zorgverleners noemen verschillende oplossingen ter verbetering van de zorg voor mensen met psychiatrische problematiek. Zo pleiten ze voor betere samenwerking met andere professionals in de wijk, zoals de professionals in sociale wijkteams, woningbouwverenigingen, politie en de geestelijke gezondheidszorg (ggz). Samenwerkingsafspraken tussen professionals in de wijk is een oplossing die zowel de vroegsignalering, ondersteuning als de doorverwijzing zou kunnen verbeteren, aldus de ondervraagde zorgverleners.
De vroegsignalering verbetert ook, zo is de verwachting, wanneer er meer zorgverleners met specifieke expertise in psychische problematiek in de wijk komen. Zorgverleners die werken in een gebied met een wijkteam met expertise in psychische problematiek, ervaren minder knelpunten in de ondersteuning van mensen met complexe psychische problematiek dan zorgverleners die dat niet hebben, zo blijkt uit het onderzoek. Zorgverleners zonder een wijkteam met dergelijke expertise lijken deze expertise te missen: zij geven vaker aan dat er meer expertise op het gebied van psychische problematiek in de wijk moet komen en hebben meer behoefte aan bijscholing over mensen met psychische problematiek.
Maatwerk
Voor de verbetering van de ondersteuning is er blijkens het onderzoek vooral behoefte aan meer mogelijkheden om mensen maatwerkvoorzieningen in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) te kunnen bieden. Een verbeterde beschikbaarheid van zorgverleners om naar door te verwijzen en een vast aanspreekpunt in een organisatie zijn veel genoemde oplossingen voor de ervaren knelpunten in de doorverwijzing.
De ondervraagde zorgverleners noemden ook goede voorbeelden op de terreinen van vroegsignalering, ondersteuning en doorverwijzing van mensen met complexe psychische problematiek. De meeste voorbeelden gingen over succesvolle samenwerkingen tussen onder andere politie, mantelzorgers, gemeentelijke gezondheidsdienst (GGD), wijkteams, huisartsen en praktijkondersteuners, en ggz-instellingen.
In totaal namen 1.015 deelnemers van het NIVEL-panel Verpleging & Verzorging deel aan het onderzoek. Daarvan hebben 425 zorgverleners te maken met mensen met complexe psychische problemen in de wijk mee aan het onderzoek.