Nederlandse zieken huizen geven zich in hun verslaglegging geen rekenschap van de internationale codes voor de ethische werving van buitenlands personeel. Dat constateert adviesbureau Royal HaskoningDHV in jaarlijkse benchmark Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO).
“Over het verslagjaar 2012 is er geen ziekenhuis in Nederland dat rapporteert de gedragscodes te gebruiken”, constateert Frank Meijer, partner van Royal HaskoningDHV op het zorgdossier/duurzaamheid. “Sterker nog, de gedragscodes komen in het geheel niet voor in de jaarverslagen.”
Internationale codes
In Nederland zijn twee gedragscodes rond de werving van buitenlands zorgpersoneel van kracht. De eerste is een sectorspecifieke gedragscode opgesteld in 2008 door de European Hospital and Healthcare Employers’ Association (HOSPEEM) en European Hospital and Healthcare Employers’ Association (EPSU). Deze code is onderschreven door onder meer de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). Daarnaast heeft Nederland zich in 2010 achter de code van de wereldgezondheidsorganisatie WHO geschaard.
Het feit dat geen enkel ziekenhuis aan één van de codes refereert duidt er volgens Meijer op dat “de gedragscodes nog niet erg bekend zijn bij de Nederlandse ziekenhuizen”. Opvallend, vindt Meijer, want bijna alle ziekenhuizen voeren goed werkgeverschap hoog in het vaandel en maken daar in de jaarverslaglegging ook melding van. Veertig procent rapporteert zelfs over expliciete maatregelen om ongewenste uitstroom van medewerkers tegen te gaan.
Indiase ok-assistenten
De werving van buitenlands ziekenhuispersoneel kwam in 2011 kortstondig in het nieuws door het invliegen van een kleine 100 Indiase ok-assistenten. Het tekort aan gespecialiseerde ok-krachten is voorlopig opgelost, mede door uitbreiding van gezamenlijke opleidingsmogelijkheden. Daarbij is de mogelijke vraag naar buitenlands personeel voorlopig volledig ingezakt door bezuinigingen en ontslagen in de Nederlandse zorg.
Scheefgroei
Toch doen ziekenhuizen er goed aan over het onderwerp mee te nemen in de beleidsvorming, vindt Linda Mans van de internationale gezondheidsorganisatie Wemos. “De Nederlandse gezondheidszorg en het zorgpersoneelsbeleid staan namelijk niet los van de rest van de wereld”, stelt Mans in een blog op Skipr.nl. “Spanje, Roemenië en Griekenland laten ons dicht bij huis zien wat er gebeurt als overheden onvoldoende investeren in goede gezondheidszorg. Migratie en mobiliteit van zorgpersoneel is van alle tijden. Maar gezien de scheefgroei van zuid naar noord en oost naar west die dat met zich meebrengt, hoort daar goed beleid bij.”
Volgens Mans toont het feit dat geen enkel ziekenhuis melding maakt van de geldende codes aan dat er een ‘vertaalslag nodig is tussen nationaal en lokaal beleid’. “Aanname van de gedragscodes door overheid en werkgevers- en werknemersorganisaties in de zorg leidt niet automatisch tot implementatie ervan door individuele ziekenhuizen”, aldus Mans. Wel ziet Mans bij enkele ziekenhuizen, waaronder het Radboudumc, de eerste goede aanzetten.