De afgelopen tijd is er veel discussie geweest over (de toekomst van) AI in de zorg. Zo gelooft minister Agema sterk dat AI dé oplossing is voor het groeiende personeelstekort in de zorg, maar horen we aan de andere kant ook bezorgde geluiden uit de zorgsector zelf: pilotprogramma’s zijn veelbelovend, maar we zijn er nog niet.
Generatieve AI
We bevinden ons op een kruispunt: de inzet van generatieve AI brengt een heel andere complexiteit met zich mee dan automatisering. Deze twee termen worden echter vaak door elkaar gebruikt – ook door het kabinet – terwijl er in de praktijk een groot verschil tussen zit. Automatisering verbetert bestaande werkprocessen, terwijl generatieve AI geheel nieuwe content genereert, zoals tekst, afbeeldingen en audio. De ontwikkelingen in generatieve AI zijn veelbelovend, maar we moeten niet onderschatten hoe sterk automatisering nu al het werk van zorgprofessionals kan verbeteren.
Uit de Future Health Index van Philips van afgelopen jaar blijkt dat vrijwel alle (95%) beslissers in de Nederlandse zorg geloven dat automatisering van repetitieve taken en processen cruciaal is om personeelstekorten aan te pakken. Daarnaast verwacht 94% dat dit zorgprofessionals tijd zal besparen door dagelijkse administratieve taken te verminderen. Deze oplossingen bestaan al en zijn – ten opzichte van generatieve AI – makkelijker te implementeren binnen zorgorganisaties. Denk aan het automatisch overzetten van meetgegevens naar patiëntendossiers, het plannen van afspraken of het versturen van herinneringen voor medicatie. Alleen al door de inzet van automatisering, kunnen we winst behalen.
Databeveiliging
Dit ontslaat ons echter niet van het creëren van de juiste randvoorwaarden voor versnelling en opschaling van AI in de zorg, een belangrijk speerpunt van het huidige kabinet. De overheid speelt daar zelf een belangrijke rol in. Denk aan wet- en regelgeving rondom databeveiliging, het ontwikkelen van medisch ethische richtlijnen en de financiering van onderzoek en ontwikkeling. Te vaak worden deze beleidskeuzes echter gemaakt zonder input van de bedrijven die deze technologie ook daadwerkelijk ontwikkelen. Zorgtechnologiebedrijven beschikken over de expertise en de praktijkervaring om de kansen én de risico’s van AI in de zorg te duiden. Wij houden ons dagelijks bezig met de technologische complexiteit, de ethische dilemma’s en de praktische uitdagingen van implementatie. Deze kennis is essentieel voor het ontwikkelen van effectief en verantwoord beleid.
Implementatie
Waar ik dan concreet voor pleit? Een structurele dialoog tussen beleidsmakers en zorgtechnologiebedrijven. Nodig ons uit aan de bestuurstafel, niet als toeschouwers, maar als mede-architecten van de toekomst. Laat ons meedenken over wet- en regelgeving, beschikbaarheid en standaardisatie van data, een verantwoorde inzet van AI en implementatie in de zorgpraktijk.
Wij denken dagelijks over deze onderwerpen na en ontwikkelen ook al oplossingen. Een voorbeeld zijn data & AI-principes waarmee we ervoor willen zorgen dat AI ethisch en verantwoord wordt toegepast in gezondheidstechnologie.
AI zal een integraal onderdeel vormen van de toekomst van de gezondheidszorg, maar alleen als we het op de juiste manier inzetten. Laten we samen die toekomst vormgeven en het gesprek aangaan. Wij schuiven graag aan.
Léon Kempeneers
Managing Director Philips Benelux
De zorg kan inderdaad niet meer om AI technologie heen; in het belang van onze patienten, en hun portemonnee ( hoewel ik denk dat een door de overheid gestuurde zorg in combinatie met AI en technologische vernieuwingen NOG beter is voor patienten) .
Terug naar het onderwerp; er zijn nog een aantal vragen:
* Praktische implementatie: Welke mechanismen kunnen worden ingezet om ervoor te zorgen dat de input van technologiebedrijven ook daadwerkelijk wordt meegenomen in beleidsbeslissingen?
* hoe wordt omgegaan met privacy van patiëntgegevens, of hoe worden beslissingen over behandelingen genomen wanneer AI-systemen betrokken zijn?
* Risico’s van AI: Wat zijn de potentiële gevaren van AI in de zorg, zoals bias in algoritmen, overmatige afhankelijkheid van technologie, of het verlies van menselijk contact in de zorg?
* Financiering en toegankelijkheid : hoe wordt ervoor gezorgd dat AI-toepassingen ook toegankelijk zijn voor kleinere zorginstellingen of landen met minder financiële middelen? Dit aspect blijft onderbelicht.
* Rol van de overheid: Welke concrete stappen kunnen worden genomen om wet- en regelgeving aan te passen aan de snel veranderende technologische realiteit? Bekend is dat verzekeraars nu in the lead zijn namelijk. Verzekeraars hebben invloedrijke lobbyisten, maar ze doen – gelukkig ! – niet aan wetgeving.
( Zie ook overigens het RVS advies: “met de stroom mee” uit 2023 ) .