Stoppen met de MSB’s

Piet noemt twee argumenten om niet aan de MSB’s te komen. Het ene heeft als kern dat veranderen een hele hoop gedoe geeft. Het andere is dat ons na de Coronacrisis een formidabele transformatie te wachten staat, die je niet moet frustreren met extra spanningen tussen ziekenhuizen en MSB’s.

Implementatieplan

Laten we beginnen met het “gedoe argument”. Zo moet er een lokaal implementatieplan komen voor opheffing van het MSB waarin geld en formatie van artsen, arts-assistenten en overige personeel geregeld worden. Ook moeten nevenactiviteiten en overname van investeringen geregeld worden. Allemaal zaken die het ziekenhuis altijd al heeft gedaan en in veel gevallen nog steeds doet voor het MSB. Core business as usual. Een fluitje van een cent.

Nieuwe honorering

Het intensive onderhandelingstraject dat wordt voorzien gaat in de kern alleen nog maar over de hoogte van de nieuwe honorering voor de specialisten. Nu zijn de meeste ziekenhuizen in de afgelopen vijftien jaren al behoorlijk bedreven geraakt in onderhandelen over geld, namelijk met onze verzekeraars. Dus ook dat komt goed. Veel gedoe wordt ook verwacht met het compenseren van de Goodwill. Er zijn echter meerdere voorbeelden van langjarige arrangementen waarmee dit goed opgelost kan worden. Eindelijk kan dan gestopt worden jonge toetredende collega’s in een afhankelijke positie hiermee nog langer oneigenlijk te belasten. Overigens lijkt er juridisch ook geen basis te zijn voor het moeten compenseren van de goodwill. Niet voor de overheid en zeker niet voor het ziekenhuis. Iets om in het achterhoofd te houden.

Post-corona-tijdperk

Dan het argument van de crisis die vraagt om alles bij het oude laten. Dit druist tegen alle wetten van verandermanagement in. Het post-corona tijdperk gaat het uiterste van ons vragen op het gebied van innoveren, digitaliseren en slimmer organiseren. Rollen en taakverdeling zullen op de schop moeten om de zorgvraag van de toekomst aan te kunnen. Daar hoort geen in beton gegoten belangenbehartiging bij en al helemaal geen archaïsche besturingsmodellen. De nieuwe regering hoeft de crisis overigens niet aan te grijpen om de MSB’s af te schaffen. Een simpel verzoek aan de Belastingdienst om toch nog eens goed te kijken naar de rechtmatigheid van de ondernemersaftrek zal voldoende zijn.

Gedrocht

MSB’s zijn een gedrocht. Allereerst is het een fiscale constructie, als oplossing voor een vermeend probleem dat optrad na invoering van de integrale bekostiging. Specialisten mochten toen niet meer zelf declareren, maar alleen aan het ziekenhuis en zouden daardoor niet meer als ondernemer kwalificeren. Nog steeds zijn deskundigen er niet uit of dit klopt. Ook vanuit organisatorisch oogpunt en de governance kun je je afvragen welk weldenkend bedrijf een essentieel onderdeel van zijn primaire proces zo slordig inkoopt als de meeste ziekenhuizen nu doen. Slagvaardigheid, effectiviteit en kwaliteit zijn hier niet mee gediend.

Wendbaarheid

Veel belangrijker dan het ordentelijk integreren van de MSB’s zijn de minimale ontwerpeisen die het ziekenhuis van de toekomst de gewenste wendbaarheid gaan geven. Allereerst dienen medische specialisten en ook verpleegkundigen in alle lagen van het management vertegenwoordigd te zijn en verantwoordelijkheid te dragen voor de performance van het ziekenhuis. Ook in de raad van bestuur! Vanuit hun vakinhoudelijk expertise, en dus niet als belangenbehartiger, hebben zij de lead in het innoveren en vernieuwen van de zorg. Ziekenhuizen dienen contracten te krijgen die de noodzakelijke transformatie faciliteren. Tot slot dient de WNT voor minimaal 10 jaar opgeschort te worden voor medisch specialisten. Voor specialisten die “ondernemer” willen zijn heb ik een leuke tip: Begin een onderneming.

Jaap van den Heuvel

Director of the MBA Healthcare | Amsterdam Business School | University of Amsterdam