Het is bekend dat Nederland een van de landen is met het hoogste aantal GGZ bedden per inwoner. Wij hebben in Nederland 189 bedden in psychiatrische ziekenuizen en beschermd wonen op 100.000 inwoners. Engeland doet dit met 85 en Frankrijk met 56. In tien jaar tijd moeten zo’n 10.000 bedden verdwijnen; een aanzienlijk deel moet gerealiseerd worden door ligduurverkorting.
Hoe kunt u de ligduur van uw kliniek met 25 procent verkorten, zonder dat u kwaliteit van zorg verliest?
Het gaat geld opleveren!
Een opname in een GGZ-kliniek kost veel geld: een bed staat in een duur gebouw en 24-uurs begeleiding is intensief. Dit terwijl deze patiënten thuis ook een bed hebben. Tegelijkertijd moet de GGZ flink bezuinigen. Verkorten van ligduur is een goede oplossing voor bezuinigen, omdat op deze manier meer patiënten tegen hetzelfde geld behandeld kunnen worden.
Voor de instelling was het de afgelopen jaren financieel niet aantrekkelijk om de ligduur te verkorten. Daarom was er ook weinig aandacht voor. De initiatiefgroep Raden van Bestuur voor reductie van bedden komt dit najaar met een voorstel om de deïnstitutionilisering van de GGZ een nieuwe impuls te geven. Waarschijnlijk gaat ligduurverkorting in de nabije toekomst dus geld opleveren voor uw instelling.
Essentiële aandachtspunten
Mensen die op de kliniek verblijven voor een crisisopname of een tijdelijke behandeling, wil je niet langer dan nodig in de kliniek houden. Vaak hebben patiënten symptomen die ze ook al hadden toen ze nog thuis waren. Nu gebeurt het vaak dat patiënten door deze begeleidende symptomen langer dan nodig opgenomen blijven.
Bij ligduurverkorting richt je je op de crisisopname of de tijdelijke klinische behandeling. KPMG Plexus gebruikt hiervoor de methode van ‘doel –en begeleidende symptomen’. Hiermee leg je bij de opname expliciet vast wat het primaire opnamedoel is, wat de verwachte ontslagdatum is en onder welke condities de patiënt weer wordt ontslagen. Vervolgens ga je actief sturen op de ontslagdatum. Deze methode heeft bewezen 25 procent van de ligduur te kunnen verkorten.
Hoe pakt u dit aan?
Met de volgende zeven stappen is het mogelijk om de ligduur van psychiatrische patiënten in de kliniek te verkorten:
Stap 1: Zorg voor draagvlak in de organisatie
Zowel het managementteam als medewerkers moeten weten waarom dit zo belangrijk is. Medewerkers moeten zich realiseren dat er flink bezuinigd moet worden. Die bezuiniging is ook te realiseren door sneller te behandelen in plaats van met minder personeel.
Stap 2: Bepaal de gewenste daling van de gemiddelde ligduur
Bijvoorbeeld: “we willen dat de ligduur van deze kliniek afneemt van gemiddeld 40 dagen naar gemiddeld 30 dagen”.
Stap 3: Definieer de patiëntengroepen die in de kliniek thuishoren
Bepaal de doelsymptomen (het ‘primaire opnamedoel’) waarom patiënten in deze kliniek opgenomen kunnen worden. Patiënten met een vergelijkbaar doelsymptoom komen in één patiëntgroep terecht. Bijvoorbeeld: stabilisatie of instellen op medicatie. Bepaal vervolgens per patiëntgroep in de kliniek de gewenste ligduur en de criteria die hierbij horen. Leg dit vast in een protocol. Ga niet uit van uitzonderingen, maar ga uit van 80 procent van de patiënten.
Stap 4: Train je medewerkers
Je kunt het mooi bedenken, maar je medewerkers moeten er uiteindelijk mee aan de slag. Zorg ervoor dat iedereen het protocol kent en hiermee kan werken.
Stap 5: Bepaal een begindatum!
Vanaf die datum leg je bij iedere nieuwe opname de verwachte ontslagdatum vast. Ook voor de aanwezige patiënten leg je een ontslagdatum vast.
Stap 6: Monitor per patiënt of je nog op schema ligt
Wekelijks monitor je per patiënt of je nog ‘op schema’ ligt. Gaat de vastgestelde ontslagdatum gehaald worden? Moet misschien het behandelplan hierop aangepast worden? Leg ook vast wanneer en waarom het niet gehaald wordt. Wees hierbij kritisch op de symptomen: is de patiënt nog in de kliniek omdat het doelsymptoom nog niet is uitbehandeld of omdat er sprake is van begeleidende symptomen?
Stap 7: Stuur op vaak voorkomende knelpunten
Als je goed monitort, kun je in de laatste stap ook vaak voorkomende knelpunten signaleren. Hier kun je dan actie op ondernemen.
Bereid je voor op de grootste valkuil!
Het verkorten van de ligduur vraagt om een echte cultuurverandering. Het is belangrijk dat alle medewerkers, inclusief de psychiaters, ervan overtuigd zijn dat het de kwaliteit van de zorg ten goede komt. De gewenste ligduur en de criteria per patiëntgroep ontwikkel je samen met medewerkers. Verder is het belangrijk om minimaal wekelijks aandacht te besteden aan het monitoren van de ontslagdata.
Eenvoudige technologie helpt uw medewerkers
Wat hierbij helpt is een visueel overzicht van de ontslagdata van de patiënten. KPMG Plexus heeft hiervoor een digitale tool ontwikkeld die het opnameproces van alle patiënten in de kliniek inzichtelijk maakt.
Wilt u meer informatie over het verkorten van ligduur in de GGZ? Neem dan contact op met Joost Kruytzer (kruytzer.joost@kpmgplexus.nl of 06-41562479) of Marjolein Oudshoorn (oudshoorn.marjolein@kpmgplexus.nl of 06-10489557)