©Thomas Padilla/MAXPPP - La Plaine Saint Denis FRANCE 26/05/2016 ; INNOROBO 2016 , LE SALON EUROPEEN DE LA ROBOTIQUE A LA PLAINE SAINT DENIS A COTE DE PARIS. Pepper, robot concu pour vivre aux cotes des humains. Il parle, sait reconnaitre les emotions, se deplace et vit de facon autonome. Aldebaran, createur de robots humanoides. | Usage: Real-online-workflow (2017) Publikationsname / Publikationsnummer / E-Tag TT.MM.JJJJ (optional)
Nederland moet tot 2025 zeker 100 miljoen investeren in robotica. Welk deel van dat bedrag in robots voor de zorgsector moet worden gestoken is nog niet duidelijk. Vast staat wel dat de verwachte impact van robotica op de zorgsector het grootst is van alle sectoren in Nederland. Maar ook de benodigde investeringen zijn in de gezondheidszorg het hoogst.
Dat zijn de belangrijkste conclusies van het rapport ‘Kansen voor Nederlandse robotica – Samen investeren in toepassingsgerichte R&D’, opgesteld door 18 toonaangevende industriële spelers en wetenschapsinstellingen zoals Philips, Demcon, TNO en 6 Nederlandse universiteiten. De partijen, plus een aantal clusterorganisaties zoals RoboValley en High Tech NL, werken samen onder de paraplu Holland Robotics.
Protheses
“Dat die impact op de zorgsector zo groot is, komt doordat de Nederlandse gezondheidszorg op het gebied van robotica nog niet heel ver is”, zegt Willem Endhoven, directeur van High Tech NL. Voor sommige functies wordt nu robotica gebruikt. Medische robots worden ingezet voor bijvoorbeeld minimaal-invasieve behandelingen, endoscopieën en micromanipulatie. Holland Robotics noemt ook exoskeletten, robots die je ‘aan kunt trekken’, als revolutionaire nieuwe generatie protheses. In het rapport wordt voorspeld dat het aantal toepassingen de komende jaren fors zal toenemen, met name op het gebied van ziekenhuislogistiek en revalidatiezorg.
Mensentaken
Holland Robotics verwijst naar het rapport ‘Inzet zorgrobot essentieel voor toekomstige ouderenzorg’, in augustus 2017 gepubliceerd door KPMG. Daarin wordt berekend dat de zorg niet meer zonder robotica kan. Willem Endhoven: “We hebben te maken met steeds minder beschikbaar personeel voor de zorg. Tegelijkertijd worden we steeds ouder en groeit de groep hulpbehoeftigen. Dus moeten we gaan kijken welke taken mensen eigenlijk nog moeten uitvoeren. Denk aan het aantrekken van steunkousen. Dat kan een robot heel goed doen, waardoor een verpleegkundige tijd over heeft om eens met een patiënt te praten.” Dat sluit overigens de noodzaak van de ontwikkeling van sociobots niet uit, om bij te dragen aan de sociale inclusie van ouderen, gehandicapten en andere personen die aan huis gebonden zijn.
Toekomst
“De scope van ons rapport is: wat gebeurt er over 5 tot 10 jaar?”, zegt Endhoven. “Wat er de komende 2 jaar gebeurt, is belangrijk maar minder interessant. Die projecten lopen wel.” Holland Robotics wil juist de wensen en mogelijkheden in de verdere toekomst onderzoeken. Willem Endhoven: “Als industrie en wetenschap hebben wij met dit rapport de aftrap gegeven. Nu willen we in contact komen met gebruikers – bijvoorbeeld artsen en verpleegkundigen uit ziekenhuizen en verpleeghuizen – om te kijken op welke gebieden we moeten ontwikkelen.” Het rapport benoemt daarvoor 6 technologische vraagstukken die verschillen van aard, te weten: systeemontwikkeling, mens-robot-interactie, mechatronica, perceptie, navigatie en cognitie en leren. In de zorg, waarbij veel met mensen wordt gewerkt, zijn vooral thema’s op het gebied van mens-robot-interactie relevant, maar ook cognitie – denk bijvoorbeeld aan het herkennen van gezichtsuitdrukkingen of het inspelen op wensen en gewoontes. Maar Endhoven wijst ook op de chirurgische robots, waarbij precisie en bestuurbaarheid belangrijk zijn. Daar spelen vragen op het gebied van mechatronica.
SWOT-analyse
Holland Robotics geeft in het rapport een SWOT-analyse voor het succes van roboticasystemen in Nederland. Als sterke punten worden genoemd: systeemdenken, ketensamenwerking en toepassingsgerichte innovatie. Voor de gezondheidszorg zie je dat terug in de goede samenwerking tussen academische ziekenhuizen en de industrie. Het rapport noemt ook de sterke domeinkennis in de zorgtechnologie van een bedrijf als Philips. Dat biedt Nederland kansen om zich te onderscheiden door toepassings-specifieke robots met cognitieve algoritmen.
Verder laat Willem Endhoven zich niet verleiden tot het maken van een SWOT-analyse robotica toegespitst op de zorg. “Dit rapport is bedoeld om robotica te agenderen. Op de invulling wil ik juist geen voorschot nemen. Die hoor ik graag vanuit het veld. Ik nodig iedereen met ideeën uit om contact met mij op te nemen.”
