Alleen een paar kleine zorgverzekeraars hebben meerjarencontracten afgesloten. Daarnaast wordt in contracten wel verwezen naar ‘alliantie-overeenkomsten zinnige zorg’ of andere covenanten, maar daarmee krijgt de NZa de afspraken niet in beeld. De NZa betreurt dit in een persbericht bij het verschijnen van de monitor. De zorgautoriteit hamert op het belang van meerjarenafspraken in contracten, want zo ‘ontstaan er lange-termijnplannen om de kwaliteit van zorg te verbeteren’ – en daarmee het verkorten van wachttijden. En niet in de laatste plaats benadrukt de NZa dat meerjarenafspraken de administratieve belasting bij zowel zorgaanbieders als zorgverzekeraars verkleint.
Acht van de tien zorgverzekeraars hebben dit jaar vragenlijsten over contractering ingevuld, en 52 ggz-instellingen. De vrijgevestigde zorgaanbieders hebben nauwelijks gereageerd. Daarnaast heeft de NZa afgesloten contracten opgevraagd en geanalyseerd. Voor zover dat mogelijk was: veel grote instellingen hebben de contractering voor 2022 nog niet rond.
Wachtlijstten
De zorgautoriteit ziet wel veel afspraken rondom wachttijden in de contracten terug, zo blijkt uit de Monitor contractering ggz 2022, maar een effect op de wachtlijsten is daardoor niet te zien. Dat ligt mogelijk aan de inhoud van de afspraken, maar mogelijk ook aan de mate waarin partijen zich aan de afspraak houden. Een belangrijk punt hierbij is – zo blijkt uit de beantwoording van vragenlijsten – dat veel partijen niet bekend zijn met het bestaan van regionale transfermechanismen om cliënten te herverdelen. Er ligt een taak voor de zorgverzekeraars om daar meer bekendheid aan te geven en het gebruik van deze transfermechanismen in alle contracten op te nemen, zo oordeelt de NZa. Het is ook belangrijk dat mensen die lang op de wachtlijst staan, weten dat zij bij hun zorgverzekeraar om zorgbemiddeling kunnen vragen om te zoeken naar een aanbieder die wel plaats heeft. Ook daar ligt een rol voor de zorgverzekeraar.
Bijcontracteren
De contractering binnen de ggz is ingewikkeld, en in 2022 was die extra lastig vanwege de invoering van het zorgprestatiemodel. Toch vinden branchepartijen dat het afgelopen jaar de processen rond contractering zijn verbeterd. Volgens de NZa is dat terug te zien in meer uniformiteit in contracten, het vereenvoudigen van contracten en de digitale procedures voor het afsluiten. Maar het bijcontracteren loopt nog heel moeizaam. Er zijn nog veel te veel verzoeken om bij te contracteren. Sterker nog: in 2022 zijn er nog zorgverzekeraars bezig met het verwerken van de verzoeken uit 2021! Daarnaast loopt de communicatie stroef: er komt niet vaak een duidelijke onderbouwing van een besluit over het verzoek tot bijcontracteren. De zorgautoriteit pleit daarom voor zo passend mogelijke afspraken om arbeidsintensieve bijcontractering en onzekerheid bij de zorgaanbieders weg te nemen. Daarbij is een zo kort mogelijke beslissingstermijn cruciaal, niet alleen voor de patiënt maar ook voor de zorginstelling – bijvoorbeeld om het schaarse personeel te kunnen vasthouden, zo benadrukt de NZa.
Onvrede
Tarieven en omzetplafonds blijven voor zorgaanbieders in de ggz de belangrijkste redenen om geen contract af te sluiten met een zorgverzekeraar. Of ze leiden tot veel ontevredenheid als er wel een contract is afgesloten. De NZa heeft niet de illusie dat het die onvrede kan wegnemen. Transparantie over het proces, een degelijke onderbouwing van de tarieven én goede communicatie hierover kunnen helpen, zegt de zorgautoriteit.
Zonder contractering worden de wachtlijsten in één keer weggewerkt. Scheelt bovendien een hoop administratie en kosten!
Contracteren is in het leven geroepen omdat de bureaucratie ook iets te doen moet hebben!
Door contractering, en het straffen van cliënten door maar 65% te vergoeden op het moment ze bij een ongecontracteerde partij zorg afnemen leidt tot een tweedeling in de samenleving. Mensen die 35% zelf kunnen betalen krijgen de beste zorg (vrijgevestigd) en zonder wachttijd. De vrijgevestigde zorg is ook veel goedkoper voor verzekeraars gezien de vergoedingen veel lager zijn dan voor (gecontracteerde) instellingen in het ZPM. Het is dus ook in het belang van de verzekeraars om cliënten niet te bestraffen voor afname van ongecontracteerde zorg. Simpelweg omdat de kwaliteit beter is en de prijs lager in vrijgevestigde setting.
Overigens spelen wij als vrijgevestigde ongecontracteerde praktijk met samenwerkende psychotherapeuten wel eens met de gedachte om te transformeren naar een ongecontracteerde instelling. We kunnen dan wel de hogere tarieven declareren binnen het ZPM waar we eigenlijk recht op hebben gezien we dezelfde prestatie leveren en zelfs met hogere kwaliteit dan grotere instellingen. De keerzijde is dan natuurlijk wel dat de zorg nog onbereikbaarder wordt voor cliënten zonder een pure restitutie polis…
Wij kiezen niet voor contractering omdat het geen toegevoegde waarde heeft voor onze cliënten, het maatwerk en kwaliteit in de weg staat, het veel nieuwe administratieve lasten tijdens contractering en uitvoering met zich mee brengt en we ook nog eens minder vergoeding ontvangen door afslagen van de vastgestelde NZA tarieven.
Tip voor de verzekeraars; ga met toeslagen werken ipv afslagen in vrijgevestigde setting. Invloed en controle zijn niet gratis en moet voor betaald worden. Denk dat hier een paralel te maken is met het bedrijfsleven; wil je invloed dan moet je in het bezit zijn van aandelen en die zijn niet gratis. Denk ook dat hiervoor financiële ruimte is gezien de vrijgevestigde tarieven in het ZPM veel lager zijn vastgesteld door de NZA. De contracteringsgraad zal waarschijnlijk toenemen en de tweedeling en wachtlijsten afnemen.