Een rekentechniek uit de technische wetenschappen kan de behandeling van kankerpatiënten sterk verbeteren. Via deze nieuwe methode kan naar verwachting de dosering van medicatie in de toekomst worden verminderd, waardoor er minder bijwerkingen optreden en de vaak optredende resistentie tegen geneesmiddelen buitenspel wordt gezet.
Dat laat Andrea Weiss zien met haar onderzoek bij VUmc, waarop ze op 5 maart promoveert.
Bij kanker maken de tumorcellen gebruik van bloedvaten om te overleven en zich te delen. Ze zijn afhankelijk van zuurstof en voedingsstoffen die via bloedvaten worden aangevoerd. Om voldoende van deze stoffen tot zich te krijgen om te kunnen groeien, moet een tumor nieuwe bloedvaten vormen (angiogenese).
Er bestaat medicatie die dit proces beperkt, waardoor de tumorgroei vermindert. De patiënt wordt hiermee niet genezen, maar de ziekte blijft wel onder controle. Helaas blijkt deze behandeling alleen bij bepaalde patiënten succesvol. Bij de meeste patiënten is het gewenste effect maar van korte duur doordat de tumorcellen resistent worden tegen de medicatie.
Oplossing
Andrea Weiss, onderzoekster bij VUmc Cancer Center Amsterdam, is ervan overtuigd dat een combinatie van verschillende laag gedoseerde geneesmiddelen de oplossing is. “We weten dat geneesmiddelen elkaars effect kunnen versterken als we ze in een slim gekozen mix toedienen. Daardoor kunnen de doses van elk geneesmiddel afzonderlijk omlaag. En dat zorgt weer voor minder ernstige bijwerkingen voor de patiënt én voor het omzeilen van de resistentie.”
Maar het ontdekken van de juiste combinatie geneesmiddelen is erg lastig. Weiss: “Stel dat je tien middelen hebt die op vijf mogelijke manieren gedoseerd kunnen worden, dan kom je uit op tien miljoen combinaties.” Daarom heeft de promovenda een algoritme (een set rekenregels) uit de technische wetenschappen gebruikt. Hieruit volgt de optimale combinatie van laag gedoseerde middelen die het beste de tumorgroei verminderen. Deze combinatie van geneesmiddelen blijkt in preklinische tumormodellen heel effectief.
Testen op patiënten
Het onderzoek vindt plaats in nauwe samenwerking met dr. Patrycja Nowak-Sliwinska van de Zwitserse École polytechnique fédérale de Lausanne. Als eerste klinische toepassing gaan de onderzoekers een verbeterde combinatietherapie tegen niercelkanker ontwikkelen die getest zal worden in patiënten. Dit onderzoek heeft onlangs een subsidie gekregen van KWF Kankerbestrijding.