Teamwork and integration concept
Cliëntenparticipatie, de reductie van verspilling en een gelijkgerichte inzet van mensen en middelen hebben direct, aantoonbaar invloed op de uitkomsten van de verpleeghuiszorg. Sturen op deze factoren leidt onder meer tot minder decubitus, vochtletsel, depressie en probleemgedrag. Ook worden er minder vrijheidsbeperkende maatregelen toegepast en minder psychofarmaca verstrekt.
Eén en ander komt naar voren uit onderzoek onder 421 psychogeriatrische cliënten van zorgaanbieder Groenhuysen in de regio Roosendaal, waarvan een samenvatting is verschenen in het zomernummer van het tijdschrift voor ouder worden en zorg Gerón.
Wat in eerste instantie vooral opvalt is het belang van deskundig, gemotiveerd personeel. “Als medewerkers gemotiveerd zijn, neemt de kans op decubitus en vochtletsel af”, constateert bestuurder Peter van den Broek, die het onderzoek uitvoerde. “Daarnaast worden er bij een hogere score op motivatie van medewerkers ook minder vrijheidsbeperkende maatregelen toegepast. Verder blijkt dat de kans op depressie voor een cliënt afneemt bij meer deskundigheid van medewerkers.” Bovendien zijn er bij een hogere deskundigheid minder activiteiten die vanuit het perspectief van de klant geen waarde toevoegen.
Sleutel
Hoe belangrijk deskundigheid en motivatie van medewerkers ook zijn, de sleutel tot succes ligt volgens Van den Broek uiteindelijk in de wijze waarop het zorgproces is ingericht. “Als je kijkt naar wat de uitkomst van zorg bepaalt, dan blijken cliëntparticipatie, doelcongruentie, dat wil zeggen dat cliënt en alle betrokken zorgverleners hetzelfde doel voor ogen hebben, en het reduceren van verspilling het meeste effect te hebben.” Volgens Van den Broek is er binnen verpleeghuizen te weinig oog voor het belang van deze procesindicatoren en worden voornamelijk de input (mensen, geld, middelen) en output oftewel uitkomst gemonitord.
Samenspel
Als een organisatie meer aandacht besteedt aan de throughput komt er ook ruimte voor samenspel tussen de verschillende facetten van het zorgproces. Deskundige medewerkers bijvoorbeeld geven meer ruimte aan patiëntenparticipatie. Hogere cliëntparticipatie heeft weer een gunstig effect op de uitkomsten van zorg. Zo neemt de kans op huidletsel en onbedoeld gewichtsverlies af. Ook is er in dat geval sprake van een lagere prevalentie van probleemgedrag en depressie. Het betrekken van bewoners bij activiteiten verbetert bovendien hun cognitieve status en leidt tot aantoonbare verbetering van fysieke functies. Hetzelfde geldt voor de beleving van de fysieke omgeving; naarmate deze beter is komt patiëntenparticipatie beter uit de verf met wederom gunstige effecten op de uitkomsten van zorg.
Binnen Groenhuysen worden deze lessen al toegepast. Om de cliëntparticipatie actief te bevorderen worden familie en naasten nauwer betrokken. Ook is het activiteitenaanbod op de schop genomen. Geen standaardaanbod meer, maar individuele interesses als vertrekpunt. “Geen onze size fits all, maar maatwerk”, stelt Van den Broek. “Dat geldt voor activiteiten, maar bijvoorbeeld ook voor deskundigheidsbevordering, daar kijken we nu nadrukkelijk per team of individu naar.”