Dat heeft de VNG woensdagavond laten weten na het zogenoemde Overhedenoverleg, met topambtenaren van enkele ministeries, onder meer VWS. De gemeenten zijn voorzichtig met een definitieve beoordeling van de Voorjaarsnota, omdat de exacte bedragen pas na de besluitvorming in de ministerraad donderdag naar buiten komen. Het kabinet-Schoof stuurt vrijdag de definitieve Voorjaarsnota met alle details naar de Tweede Kamer.
“De gesprekken met het kabinet zijn nog niet afgerond”, aldus een woordvoerder van de VNG: “Op een aantal punten lukt het nu nog niet om tot overeenstemming te komen. Het gaat dan over compensatie voor eerdere uitgaven die gemeenten in de Jeugdzorg hebben gedaan en over de wijze waarop onevenredige kosten voor gemeenten in de toekomst kunnen worden voorkomen. Daarover geeft het kabinet uiterlijk bij de augustusbesluitvorming duidelijkheid.”
De VNG is blij dat “het kabinet heeft laten zien de financiële zorgen van gemeenten te delen”. Het bestuur spreekt over “substantieel extra middelen” die voor gemeenten zijn opgenomen in de Voorjaarsnota.
VNG dreigde met rechtszaak
De VNG dreigde de afgelopen maanden, ook deze week nog, definitief uit het overleg te stappen van het AZWA, de opvolger van IZA. Ook overwogen de gemeenten naar de rechter te stappen om voldoende financiering voor elkaar te krijgen voor de jeugdzorg. Ze zouden daarop miljarden euro’s per jaar verlies lijden, oplopend tot 3,2 miljard in 2028.
Het Gemeentefonds zou volgend jaar, het zogenoemde ravijnjaar, met 2,5 miljard euro worden verlaagd. Veel gemeenten vreesden daardoor de begroting niet rond te krijgen. “Gemeenten kunnen weer ademhalen”, aldus fractieleider Caroline van der Plas van de BBB in de Tweede Kamer na het akkoord over de Voorjaarsnota. “BBB was vanaf het begin helder: het moet niet gaan om een pleister van een paar honderd miljoen, maar om structurele miljarden.
Advies commissie-Van Ark
Afgelopen maandag schreef VNG-voorzitter Sharon Dijksma nog een brief aan premier Schoof om hem eraan te herinneren dat hij zich eerder had gecommitteerd aan de uitkomsten van het advies van de commissie-Van Ark voor volledige compensatie van de kosten voor jeugdzorg. Ook bekritiseerde ze de “willekeurige grepen uit de gemeentekas” en dreigde ze met een rechtszaak tegen het kabinet.
Bovendien zijn volgens de VNG door het geldtekort urgente maatschappelijke problemen niet op te lossen, zoals een betere connectie tussen zorg en het sociaal domein. Uit een enquête van Binnenlands Bestuur bleek onlangs dat de gemeenten door het tekort het meest zullen snijden in het sociaal domein.
Schrappen Stagefonds
Andere financiële details op gebied van de zorg worden pas donderdag of vrijdag duidelijk. Dat zal onder meer gaan of er extra geld komt voor het verstevigen van de pandemische paraatheid en hoe het verder moet met het Stagefonds, dat zou worden geschrapt (150 miljoen euro). Ook bestaat de kans dat VWS extra moet bezuinigen, om de extra uitgaven elders mede te financieren.
Niet-zorgmaatregelen uit de Voorjaarsnota zijn onder meer: verhoging van het defensiebudget met 1,1 miljard euro, verlaging van de energiebelasting, extra geld voor kinderopvang en sociale advocatuur en bevriezing van de sociale huren. Ook de verhoging van de btw op cultuur, media en sport gaat niet door. Voorlopig is nog onbekend hoe het kabinet-Schoof dit gaat financieren; dat wordt donderdag of vrijdag duidelijk. (ANP/Skipr)
