Het wijzigingsvoorstel moet het mogelijk maken om digitale communicatiemiddelen in te zetten bij de verkoop van zelfzorggeneesmiddelen die uitsluitend bij de apotheek en drogist verkrijgbaar zijn (UAD-geneesmiddelen). Onder de titel ‘drogist op afstand’ vreest de KNMP dat dit voorstel een significant gevaar vormt voor de medicatieveiligheid in Nederland. De KNMP heeft schriftelijk de leden van de Vaste Kamercommissie Volksgezondheid, Welzijn en Sport op de hoogte gebracht van de gevaren van dit voorstel.
De huidige wetgeving vereist fysiek toezicht bij de verkoop van zelfzorggeneesmiddelen. Dit waarborgt dat consumenten bij de aanschaf van deze middelen, waaronder veelgebruikte pijnstillers zoals naproxen, diclofenac en ibuprofen, adequaat geïnformeerd en geadviseerd worden. Het nieuwe wetsvoorstel ondermijnt deze cruciale bescherming door de fysieke aanwezigheid van een drogist overbodig te maken. Dit opent de deur naar een bredere beschikbaarheid van deze potentieel risicovolle geneesmiddelen op locaties waar geen deskundig advies voorhanden is, zoals supermarkten, tankstations en bouwmarkten.
Screening op risico’s en voorlichting
Het gemak waarmee zelfzorggeneesmiddelen straks verkrijgbaar kunnen zijn, doet volgens de KNMP afbreuk aan de aanzienlijke risico’s die aan deze middelen verbonden zijn. Er zijn tal van belangrijke interacties met andere medicijnen, contra-indicaties en risicogroepen waar consumenten zich vaak onvoldoende van bewust zijn. Zo is het bijvoorbeeld gevaarlijk om ibuprofen te gebruiken in combinatie met bloedverdunners, verhoogt de combinatie van bloedverdunners en NSAID’s het risico op een maagbloeding, en zijn er specifieke risico’s voor ouderen en mensen met hart- en vaatziekten of een verminderde nierfunctie bij het gebruik van diverse UAD-pijnstillers. “Een digitaal consult kan de noodzakelijke screening op deze risico’s en de daarbij horende voorlichting onmogelijk adequaat vervangen.”
Afname medicatieveiligheid
De kern van de bezwaren van de KNMP is de onvermijdelijke afname van de medicatieveiligheid die dit wetsvoorstel met zich meebrengt. Het toestaan van verkoop zonder fysieke aanwezigheid leidt tot het ontbreken van essentiële interactiecontroles, een tekortschieten in de beoordeling van de individuele gezondheidssituatie, het verdwijnen van direct en persoonlijk advies, en een verlaging van de drempel tot potentieel schadelijke zelfmedicatie.
Naast de directe risico’s voor de volksgezondheid vreest de KNMP ook een toename van vermijdbare ziekenhuisopnames en een onnodige stijging van de zorgkosten. Bovendien is bekend dat deze middelen ook gebruikt worden bij suïcidepogingen. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat een toegenomen beschikbaarheid van medicatie kan leiden tot meer milieuverontreiniging door verspilling.
