Kunstmatige intelligentie en zelflerende digitale systemen worden steeds dominanter in de zorg. Deze transformatie gaat zo snel dat digitaal het nieuwe normaal is in de sector. Eén en ander vraagt wel om een hernieuwde oriëntatie op kernwaarden als transparantie en vertrouwen.
Dat stelde CEO Ginni Rometty van computerreus IBM, die als key note speaker de officiële aftrap verrichtte van de HIMSS 2017 in Orlando, Florida. Als computerfabrikant geldt IBM als één van de pioniers op het terrein van digitaal datagebruik in de zorg. Zo ontwierp IBM enkele jaren geleden onder de naam Dr. Watson een supercomputer die artsen via een gigantische database kan ondersteunen bij klinische besluitvorming.
Wereldwijd voorbeeld
Wat Rometty betreft is dit pas het begin. Volgens Rometty staan we aan de vooravond van “een tijdperk van cognitieve gezondheidszorg gebaseerd op zelflerende digitale systemen”. “De zorg wordt meer dan enige andere sector geraakt door de informatierevolutie. Als we er in slagen het verstandig te doen, dan wacht ons een gouden tijdperk dat wereldwijd tot voorbeeld kan strekken van hoe techniek ten goede in te zetten”, aldus Rometty. “Dan hebben we het over een zorgsysteem dat veiliger, rechtvaardiger en diverser is en minder verspilling kent.”
Ethische vragen
Hoewel Rometty zich uitgesproken optimistisch toonde over de toekomst van de zorg, wees ze ook op de keerzijde. “Bij zo’n gouden tijdperk horen grote dromen, maar ook zware ethische vragen. Is artificiële intelligentie goed of slecht voor de wereld? Zulke vragen moeten we serieus nemen. We moeten techniek op een ethische en een duurzame manier inzetten. Ja, we hebben techniek nodig, maar waarden zijn net zo hard nodig.”
“Om dit nieuwe era tot wasdom te brengen is transparantie en vertrouwen nodig. Het doel van digitale techniek is niet het vervangen van mensen, maar ze te ondersteunen en meer mogelijkheden te geven. Het is niet mens tegen machine, maar mens én machine. Ook zullen we transparant moeten zijn en moeten laten zien welke data gebruiken we, hoe zijn ze verzameld en bewerkt?”
Een nieuw digitaal tijdperk vraagt volgens Rometty ook om wat anders. “Een nieuw tijdperk betekent nieuwe vaardigheden en nieuwe arbeidsplaatsen, geen blauwe of witte boorden, maar nieuwe boorden.”
Business modellen
Het vertrekpunt voor een digitale zorginfrastructuur zijn wat Rometty betreft open standaarden en platforms. Rometty’s opmerkingen leidden tot kritische vragen bij HIMSS-CEO Steve Lieber. “Langs de weg liggen de resten van ontelbare bedrijven die dachten de zorg te kunnen redden”, aldus Lieber. “Waarom zouden bedrijven informatie weggeven als de concurrent daar van profiteert. Gezondheidszorg is natuurlijk ook gewoon een business, waar veel geld mee gemoeid is.”
“Als ruwe grondstof zijn data niets waard”, aldus Rometty. “Pas door ze te aggregeren en bewerken ontstaat waarde. Data lijken daarin op aardolie. Dat krijgt ook pas waarde als het geraffineerd is. Dat gegeven biedt ruimte voor goede businessmodellen en manieren om data te gelde te maken.”
Bad guys
Speciale aandacht had Rometty voor data-veiligheid. “Er zijn altijd bad guys, daar moet je als organisatie op voorbereid zijn. Maar je moet je huis niet dichttimmeren en op elke deur, raam of kier een slot zetten. Het gaat om het analytisch vermogen om bedreigingen tijdig te identificeren. Vergelijk het met het menselijk immuunsysteem. Wij dragen allemaal bacterieën en ziekteverwekkers met ons mee. Pas als ze virulent worden komt het lichaam met antistoffen in actie. Zo moet het ook zijn met data-beveiliging.”
