Het Grote Zorgdebat 2025 v.l.n.r. Wieke Paulusma (D66), Harry Bevers (VVD), Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA), Donatello Piras (debatleider), Harmen Krul (CDA), Vicky Maeijer (PVV), Sarah Dobbe (SP) | Eyesmile Photography
Dat bleek bij de vijfde editie van het Grote Zorgdebat op 21 oktober in het Beatrixgebouw in Utrecht. In het verkiezingsdebat kruisten 6 politieke partijen de degens over drie thema’s. PVV, GroenLinks-PvdA, VVD, D66, CDA en SP discussieerden over ‘werken in de zorg’, ‘de wachtlijsten’ en ‘preventie’. Per thema was er een kort duel tussen twee Tweede Kamerleden, waarna ook de andere Kamerleden een duit in het zakje mochten doen.
Bezuinigen of minder meer?
De vraag over wel of niet bezuinigen op de zorg kwam in de het debat tussen SP en VVD over ‘werken in de zorg’ direct op tafel. “De zorg is geen kostenpost, maar waardevol. Voor de VVD is zorg een sluitstuk op de begroting. De VVD wil vooral bezuinigen en zelfs een eigen bijdrage in de jeugdzorg invoeren”, verweet SP-Kamerlid Sarah Dobbe de VVD. De SP denkt te kunnen besparen op zorg door de marktwerking af te schaffen. “De VVD bezuinigt niet. De zorg krijgt er elk jaar 10 miljard euro bij”, stelt VVD-Kamerlid Harry Bevers. Kortom, het is minder meer voor de zorg. De zorguitgaven kunnen niet blijven groeien en pijnlijke keuzes zijn onvermijdelijk, stelt Bevers.
Basispakket en ouderenzorg
Enkele opties van het Centraal Planbureau (CPB) om te bezuinigen op de zorg vertroebelen de discussie. Gezondheidseconomen hebben al laten weten dat de bezuiniging op de ouderenzorg via een benchmark achterhaald is. Bevriezing van de inhoud van het basispakket is ook niet realistisch. Wel kun je afspreken dat er niet meer geld naar het basispakket gaat. Dus als er een nieuw kostbaar medicijn tegen kanker inkomt, moet er iets anders uit. Dat heeft het CDA aangegeven bij het CPB, en D66 vindt dat bij nader inzien ook. “Wees daar dan eerlijk over”, zegt CDA-Kamerlid Harmen Krul tegen D66-Kamerlid Wieke Paulusma.
Bezuinigen op opleidingen
De PVV vindt bezuinigen op de zorg om de defensie-uitgaven te financieren onbestaanbaar. Vicky Maeijer zegt te willen investeren in zorgmedewerkers. Maar de partij heeft zelf haar plannen niet laten doorrekenen door het CPB, dus waar de dekking vandaan komt is voor de kiezer niet duidelijk. Gratis bier beloven? “Waarom heeft de PVV dan bezuinigd op zorgopleidingen, toen u in het kabinet aan de knoppen zat?”, wil Paulusma weten. GroenLinks-PvdA wil investeren in de zorg en alleen samen met zorgprofessionals kijken hoe het slimmer georganiseerd kan worden.
Digitale gegevensuitwisseling
Niet geld, maar het tekort aan mensen is het grote probleem in de zorg, stelt Paulusma. “De kunst is om ze te behouden.” “We moeten het doen met de mensen die er zijn”, zegt Krul. “Er komen niet meer mensen in de zorg werken en we moeten ze ook niet wegtrekken uit het onderwijs of defensie.” Alle partijen willen zorgprofessionals meer autonomie geven. Onverwacht vinden ze elkaar op de digitale gegevensuitwisseling, die de overheid eindelijk mogelijk moet maken. Die kan de regeldruk voor zorgprofessionals verminderen, waardoor ze meer tijd hebben voor zorg.
Sleutelen aan het zorgstelsel
Niet alleen de SP, ook enkele middenpartijen willen echt sleutelen aan het zorgstelsel. Ook het CDA en GroenLinks-PvdA willen minder markt in de zorg. Het CDA wil bijvoorbeeld ziekenhuizen beschermen tegen oneerlijke concurrentie van private klinieken.
Preventie
Een grotere rol voor de overheid komt ook terug bij de inzet op preventie. Zorgzame buurten, een kansrijke start op school en een effectieve schuldenaanpak. “We moeten radicaal investeren in preventie, anders worden de wachtlijsten alleen maar langer”, zegt Paulusma (D66). Vicky Maeijer (PVV) hamert op bestaanszekerheid. Daarom wil de PVV het eigen risico en de btw op voedsel afschaffen. Het idee is dat mensen met een laag inkomen dan ook gezond voedsel kunnen kopen.
Suikertaks
Een grotere rol voor de overheid om gezond gedrag te bevorderen, ziet Maeijer niet zitten. Een bewezen effectieve maatregel als een suikertaks, zoals GroenLinks-PvdA wil, vindt ze betutteling. Krul is “helemaal klaar” met die kwalificatie. Hij wil een einde maken aan de ongebreidelde vrijheid van de commerciële voedingsindustrie om via reclames ongezonde keuzes te stimuleren. “Waarom geen algeheel rookverbod?” De VVD geeft tegengas. Bevers werpt op dat een gezonde leefstijl toch vooral van het individu afhangt.
Gezondheidsdoelen
Krul wil een stelseldiscussie niet uit de weg gaan. Dat is nu ingericht op het genezen van ziekte. Voorkomen is beter. “Het zorgstelsel moet inzet op preventie lonend maken voor zorgverzekeraars.” D66 wil gezondheidsdoelen wettelijk verankeren, want alleen dan wordt preventie voor de overheid net zo belangrijk als de economie.
Het debat is in z’n geheel terug te kijken op de website van Het Grote Zorgdebat. De deelnemende kandidaten zijn: Harmen Krul (CDA), Wieke Paulusma (D66), Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA), Vicky Maeijer (PVV), Sarah Dobbe (SP) en Harry Bevers (VVD). Volg Skipr voor het laatste nieuws rond de verkiezingen.
BSL Media & Learning is mediapartner van Het Grote Zorgdebat. Het Grote Zorgdebat wordt georganiseerd door: Alzheimer Nederland, Artsenfederatie KNMG, De Nederlandse ggz, FBZ, Federatie Medisch Specialisten, GGD GHOR Nederland, KNMP, KNMT, KNOV, LAD, LHV, NVZ, Patiëntenfederatie Nederland, SBOH, SGF, UMCNL, V&VN, Zelfstandige Klinieken Nederland, Zorgverzekeraars Nederland. En mede mogelijk gemaakt door: ActiZ, MIND en NIP.
Interessant debat maar weinig spektakel. Ik vind het ronduit teleurstellend dat de mondzorg totaal niet een bod is gekomen. (Ik geloof dat één of twee keer heel summier gezegd is dat mondzorg in de basis moet terugkeren.) Ik ben benieuwd of mijn beroepsmaatschappij KNMT net zo teleurgesteld is.
mvg Richard Matulewicz
Het blijft stom om als politieke partij in deze via € beleid te maken en niet via % BBP. Al jaren schommelen de uitgaven voor de ZVW rond de 5% en voor de Wlz rond de 3%. En daarmee schommelt NL net onder het gemiddelde van de EU. Want de heeft in NL meer last van inflatie dan in andere EU landen (en dus geldt hier de wet van Baumol). Denk ook aan de prijs van een potje jam in België en hetzelfde in NL ! Als toch in € bezuinigd moet worden, verlaagt het niveau van professionele zorg in Nederland tov van de meeste EU landen en is er, ondanks de rijkdom alhier, sprake van verarming! Leuk hè VVD c.s.
RE er is verschil tussen begroten van daadwerkelijke activiteiten die op feitelijke resultaten in dat begrotingsjaar gericht zijn en verwachte opbrengsten ( zoals bij veel preventieve activiteiten ). Oik is er verschil tussen de 8% BBP bekostigde WZV en WLZ ( direct op resultaten voor het individu gericht ) en daarnaast de kosten voor bescherming van de collectieve volksgezondheidgezondheid ( VWS en GGD ). Zuivere Preventie behoort niet afgeboekt te worden van de WZV of WLZ want schaadt dan de verzekerde individu gerichte zorg!