Een gezonde, vitale en weerbare samenleving vormt de basis voor het welzijn van Nederland. De fundamenten van onze gezondheid liggen in de maatschappij zelf: bestaanszekerheid, goed onderwijs, passende huisvesting en een gezonde, veilige leefomgeving zijn allemaal onmisbare schakels die bijdragen aan een gezond Nederland. Wanneer iemand onverhoopt toch ziek wordt, moet er altijd kunnen worden vertrouwd op snelle, goede en betaalbare zorg.
Toegankelijkheid
De zorgsector staat voor uitdagingen. Zorgverzekeraars maken zich steeds meer zorgen over de toegankelijkheid van de gezondheidszorg. Zij werken dagelijks hard om miljoenen verzekerden de zorg te garanderen die zij nodig hebben. Maar de demografische ontwikkelingen zetten de sector onder druk: de Nederlandse bevolking vergrijst en de zorgvraag stijgt in rap tempo. Daarbovenop fungeert de zorg steeds vaker als vangnet voor mensen die door een gebrek aan ondersteuning voor maatschappelijke problemen bij een arts belanden.
Dit zorgt voor een groeiende druk op de zorg en het personeelstekort wordt steeds nijpender. Zonder ingrijpen dreigt het tekort aan zorgmedewerkers in 2034 op te lopen tot maar liefst 290.000. De wachtlijsten worden langer en langer waardoor de wachttijd voor iedereen toeneemt.
AZWA
De maatregelen uit het Aanvullende Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA) zijn cruciaal om zorg toegankelijk en betrouwbaar te houden. Meer aandacht voor gezonde leefstijl en snellere doorverwijzing naar de juiste hulp, bijvoorbeeld via het sociaal domein, huisarts of ggz, zijn nodig. In de specialistische zorg dragen passende zorg, concentratie & spreiding en goede wachtlijstbemiddeling bij aan het verkleinen van de kloof tussen vraag en aanbod.
Wachtlijsten
Uit recent onderzoek (Motivaction, september 2025) blijkt dat 71 procent van de Nederlanders de huidige wachtlijsten al te lang vindt. Bovendien wil de overgrote meerderheid graag actief benaderd worden voor zorgbemiddeling. Om te voorkomen dat verzekerden onnodig lang moeten wachten, is betrouwbare informatie over wachtlijsten noodzakelijk en moet actieve bemiddeling worden ingezet.
Transformatieplannen
Zorgorganisaties tonen veel ambitie om te veranderen; er zijn al veel ‘transformatieplannen’ goedgekeurd, die bijdragen aan de uitvoering van de zorgakkoorden. De aanvragen overstijgen het beschikbare IZA-budget, Hiervoor moet een oplossing worden gevonden, mogelijk via (deels) inzet van de ‘transformatiemiddelen’ uit het AZWA.
In de zorg moeten we de afspraken uit de zorgakkoorden consequent uitvoeren. Proefballonnen of loze beloften zijn niet gewenst, alleen concrete acties helpen, zoals samenwerking met het sociaal domein, een sterke eerste lijn, passende zorg en het terugdringen van wachtlijsten. Zo kunnen wij goede en betaalbare zorg voor iedereen toegankelijk houden.
Dirk Jan van den Berg
Voorzitter Zorgverzekeraars Nederland
Dit artikel had zomaar 20 jaar geleden geschreven kunnen zijn.In al die tijd is er alleen maar meer en meer bezuinigd op de gehelepublieke sector. We dreigen nu weer een ronde bezuinigingen in de zorg tegemoet te gaan. Intussen werkt het hele veld zich het schoepen om oplossingen aan te dragen. Maar meestal leiden die alleen maar tot meer vergaderen, zorgakkoorden en niet tot oplossingen. Nu na 20 jaar kaalslag op de publieke sector is de rek er uit. Willen we het niveau handhaven dan moet er geld bij. Dat moet uit belastingverhoging komen. Want naast de zorg is ook defensie, onderwijs, rechterlijke macht, politie en sociale woningbouw uitgekleed. Dat komt nu allemaal samen in de perfecte storm, die alleen door een andere politieke koers is te bereiken. Minder welvaart, meer solidariteit en een goed draaiende publieke sector. Daar zouden zorgverzekeraars zich voor moeten uitspreken en niet steeds meebuigen met onmogelijke politieke eisen.