Er wordt flink geworsteld met de invoering van de drie decentralisaties. Het gaat dus veel over het ‘hoe’. Maar waartoe zal dit alles leiden en waarom zijn de veranderingen gewenst?
Het beleid lijkt te veronderstellen dat burgers tot nu toe eigenlijk te weinig voor elkaar zorgen. Daarom moeten mensen elkaar meer aanspreken op hun onderlinge zorgverantwoordelijkheid, met name in hun directe fysieke en sociale omgeving.
Niet slecht
Maar klopt die aanname van ‘te weinig voor elkaar zorgen’ eigenlijk wel? Wat is hierbij de maatstaf? Nederland staat immers in de top-5 van Europa qua niveau van mantelzorg en vrijwilligerszorg, dus vergeleken met andere landen doen we het zeker niet slecht.
Eerlijker
Ook is het de vraag of we nu zoveel minder doen dan ‘vroeger’ en vergeleken met wanneer, 1930, 1950, 1970 of 1990? Misschien nog wel belangrijker is de vraag wie die burger is die te weinig doet. Zijn dat vrouwen of mannen? Jongeren of ouderen? Armere burgers of rijken? En welk effect zal het nieuwe beleid hebben op een eerlijker verdeling van zorg: gaan jongeren, mannen en rijkeren hierdoor meer zorgen?
Ik geloof er niets van dat we op deze manier de zorg eerlijker gaan verdelen. Eigenlijk geloof ik ook niet dat dat politici veel interesseert. Het maakt beleidsmakers niet uit welke burgers het doen, zolang het maar burgers zijn die zorg verlenen en geen professionals. Het beleid veronderstelt namelijk ook dat zorg door burgers onderling beter is, want ‘warmer’ of meer ‘nabij’, dan zorg door professionals.
Goedkoop
Een bekende en nabije mantelzorger of vrijwilliger is in deze visie altijd beter dan een ‘koude’ en ‘afstandelijke’ professional; en ’thuis’ is beter dan in een ’tehuis’. Zijn burgers zo populair omdat ze zo goed zijn of omdat ze zo goedkoop zijn?
Jan Willem Duyvendak
Hoogleraar Sociologie, faculteitshoogleraar van de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FMG) aan de Universiteit van Amsterdam.
————————————————-
Donderdag 22 en vrijdag 23 januari a.s. vindt in De Hermitage in Amsterdam een congres plaats waarin de Universiteit van Amsterdam en Cordaan mensen uit de wetenschap en praktijk bij elkaar brengen als startpunt voor Een nieuwe kijk op de praktijk. Staatssecretaris Van Rijn sluit af met zijn visie op die inhoudelijke vernieuwing die zo broodnodig is. U bent van harte uitgenodigd om mee te denken en mee te werken.