Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren. Ik moest hier weer eens aan denken toen ik las over de zich aanscherpende discussie over het huisartsenbudget.
Verschuiving
Het lijkt er al jaren op dat er grote consensus is over het principe dat verschuiving van zorgverrichtingen van de tweede naar de eerste lijn een goede zaak is: het is beter voor de patiënt (zorg dichtbij), het is goedkoper dan onnodig dure ziekenhuiszorg, het bevordert specialisatie en concentratie van ziekenhuiszorg hetgeen kwaliteitsverbetering oplevert, etc.
Inkomensconsequenties
De praktijk ontwikkelt zich moeizaam. Op het verjaardagscongres van de huisartsen wees econoom Flip de Kam er op dat hij macro nog geen inverdieneffect van verschuiving van tweede naar eerste lijn heeft gezien: zowel de kosten van de eerste lijn als de kosten van de tweede lijn zijn gestegen. Anderen wijzen er op dat verschuiving van taken van de tweede lijn naar de eerste lijn er toe leidt dat de “overblijvende” capaciteit in de tweede lijn onmiddellijk wordt opgevuld met nieuwe zorgdiensten. Plaatselijke discussies over taakverschuiving lopen vaak vast op de inkomensconsequenties voor specialisten. Verzekeraars klagen dat zij bij taakverschuiving geen voordeel hebben want naast de stijgende huisartsenkosten moeten zij de vaste kosten van de ziekenhuizen blijven bekostigen.
Bewaking door VWS
En ten slotte is daar de bewaking door VWS, die niet alleen een macrozorgbudget bewaakt, maar ook de onderverdeling daarvan in een huisartsenbudget en een ziekenhuisbudget. De huisartsen wijzen er niet ten onrechte op dat taakverschuiving ook budgetverschuiving moet betekenen.
Deskundigheid en inhoud
Zou het niet eens aardig zijn ook dit vraagstuk eens wat inhoudelijker aan te vliegen? Niet een gevecht tussen de bestaande “eerste lijn” en de bestaande “tweede lijn” of over de (ontwikkeling van de) budgetten, maar eens een keer fundamenteel nadenken over welke zorg op welke plaats met welke deskundigheidseisen het beste kan worden uitgevoerd. En hoe je dat zou kunnen organiseren, met een paar goede best practises er bij. Gelet op het feit dat we niet bepaald van een krimpende zorgvraag mogen spreken zou hier toch ruimte voor moeten zijn.
Een hoofdlijnenconvenantje tussen LHV, NVZ, ZN en VWS?